مهارت های رهبری ضروری برای مدیران پروژه

مدیران پروژه موفق کسانی هستند که هم مهارت های مدیریت قوی و هم مهارت های رهبری موثر را تمرین می کنند. مهارت های رهبری با مهارت های مدیریت یکسان نیست. این مقاله بر شایستگی‌های رهبری مورد نیاز مدیران پروژه برای مدیریت مؤثر تیم‌های خود و ارائه موفقیت‌آمیز پروژه‌ها تمرکز دارد و تفاوت‌ها و اشتراکات بین مدیریت پروژه و رهبری را پوشش می‌دهد.

نیاز به مهارت های رهبری برای مدیران پروژه

در چند سال گذشته شاهد پیشرفت چشمگیری در زمینه مدیریت پروژه بوده ایم. دلیل این پیشرفت این است که متخصصان این حوزه از بهترین شیوه ها در مدیریت پروژه ها و برنامه ها در سازمان خود استفاده می کنند. مدیران پروژه در اجرای روش های مدیریت پروژه با استفاده از پیشرفت های تکنولوژیکی، ابزارها و تکنیک های همکاری که در تیم اعمال می شود، کنترل کافی بر پروژه ها دارند و پروژه ها را به خوبی به جلو می برند.

با این حال، حتی با وجود پیشرفت در میزان موفقیت پروژه ها و ابزارها و تکنیک های پیشرفته فن آوری برای کمک به بهبود بهره وری تیم، امروزه سازمان ها هنوز با چالش های پیچیده زیادی در تنظیم و دستیابی به اهداف استراتژیک خود روبرو هستند. یک چالش بزرگ ناشی از فقدان یا ضعف “رهبری” در سازمان است.

سازمان ها به رهبران موثری نیاز دارند که بر مهارت های رهبری تسلط داشته باشند تا با موفقیت اهداف استراتژیک خود را از طریق پروژه ها و برنامه ها اجرا کنند. سازمان ها باید مدیران پروژه داشته باشند که رهبران موثری نیز باشند. اما سوال اصلی این است که مدیران پروژه به چه مهارت های رهبری نیاز دارند؟ آیا مهارت های مدیریت پروژه برای مدیران کافی است؟

تفاوت بین مهارت های رهبری و مهارت های مدیریت پروژه

مدیریت پروژه با رهبری متفاوت است. مدیران پروژه موفق ممکن است رهبران موثری نباشند. با درک تفاوت بین مدیریت پروژه و رهبری و تبدیل شدن به رهبران موثر، مدیران پروژه موفق می‌توانند از مهارت‌های خلاقانه و خلاقانه خود برای کمک به توسعه مهارت‌های رهبری که مکمل توانایی‌های مدیریت پروژه‌شان است، استفاده کنند.

اگرچه مدیریت پروژه با رهبری متفاوت است، اما شباهت هایی بین این دو وجود دارد. عملکرد مدیر پروژه و اثربخشی یک رهبر هر دو بر اساس عملکرد پیروان – عملکرد تیم سنجیده می شوند. بنابراین، تمرکز بر عملکرد تیم جنبه بسیار مهمی از توسعه مهارت های رهبری برای مدیران پروژه است.

مهم‌ترین مهارت‌های رهبری برای یک مدیر پروژه با ایجاد انگیزه و انگیزه برای تیم‌ها و افراد آغاز می‌شود – مهارت‌های مذاکره و ارتباط، مهارت‌های گوش دادن و تأثیرگذاری، و تیم‌سازی با تأکید بر بهبود عملکرد تیم.

مهارت های رهبری برای مدیران پروژه

آخرین ویرایش PMBOK® مدیریت پروژه را به‌عنوان بکارگیری دانش، مهارت‌ها، ابزارها و تکنیک‌ها برای فعالیت‌های پروژه که نیازهای پروژه را برآورده می‌کنند، تعریف می‌کند.

چارلز ام. کادول (2004) خلاصه ای از تعاریف رهبری را ارائه می دهد که توسط کارشناسان رهبری، جان پی. کوتر، جان دبلیو گاردنر، و پیتر اف. جان پی. حرکت گروهی از پیروان در جهتی عمدتاً بدون اجبار و تولید حرکت در جهت منافع بلندمدت گروه.

جان دبلیو گاردنر (1990)، کارشناس رهبری که مشاور چهار رئیس جمهور ایالات متحده بوده است، رهبری را فرآیند متقاعدسازی یا نمونه ای تعریف می کند که به وسیله آن یک فرد گروهی از پیروان را برای تعقیب اهداف مشترک برمی انگیزد.

پیتر اف. دراکر (1996)، نویسنده مشهور بین المللی در زمینه رهبری، رهبر را به عنوان کسی که پیروانی دارد تعریف می کند. او می گوید فارغ از توانایی های فردی یا عظمت فردی یک رهبر، هیچ رهبر بدون پیروان نمی تواند وجود داشته باشد.

تفاوت بین مدیریت پروژه و رهبری

اگرچه از مدیران پروژه انتظار می رود رهبر باشند، مدیریت پروژه و رهبری دو چیز متفاوت هستند. مدیر پروژه موفق بودن، ارائه مداوم پروژه های موفق به این معنی نیست که یک رهبر موفق است. مدیران پروژه موفق، مهارت های مدیریت پروژه را از طریق آگاهی از چارچوب استاندارد مدیریت پروژه و از طریق تجربه در استفاده از بهترین شیوه ها در اجرای روش های مدیریت پروژه توسعه می دهند.

رهبران موفق افرادی مبتکر و خلاق هستند که به طور مداوم در حال توسعه مهارت های جدید برای ادغام با قابلیت های فعلی خود هستند. رهبران موثر مهارت های رهبری را با مهارت های مدیریت پروژه ادغام می کنند و مهارت های رهبری جدید را برای تکمیل مهارت های مدیریت پروژه خود توسعه می دهند.

چارلز ام. کادول (2004) تفاوت بین رهبران و مدیران را می توان در نمودار زیر خلاصه کرد. کادول می‌گوید که مهارت‌های مدیریت، پایه‌ای برای توسعه مهارت‌های رهبری فراهم می‌کند. رهبران مؤثر توانایی استفاده از مهارت مناسب را در زمان مناسب و در مکان مناسب دارند.

1- رهبران نوآوری; مدیران مدیریت می کنند

مدیران معمولاً بر پیاده‌سازی و پیگیری فرآیندها، انجام برنامه‌های فعالیت روزانه و اطمینان از اینکه تیم می‌تواند با ابزارهایی که برای انجام وظایف خود نیاز دارند، سازنده باشد، متمرکز هستند.

رهبران مبتکرانی هستند که همیشه به دنبال بهبود روش‌های انجام کارها و به چالش کشیدن فرآیندها برای بهبود بهره‌وری تیم هستند.

2-چالش یا حفظ وضع موجود؟ مشکل اینجاست!

مدیران در فرآیندها مهارت دارند. از این رو، آنها تمایل دارند وضعیت موجود را بپذیرند و به انجام کارها به روشی که قبلا انجام می دادند ادامه دهند. آنها تمایل دارند در برابر انحراف از روند فعلی مقاومت کنند و بنابراین در برابر روش های جدید انجام کارها مقاومت می کنند. رهبران تمایل دارند به دنبال چالش باشند. چالش ها منجر به ایده های جدید و بهبود روندهای فعلی می شود.

3- تفکر بلند مدت و کوتاه مدت!

رهبران با دستیابی به اهداف استراتژیک سازمان یک چشم انداز (وضعیت آینده سازمان) ایجاد می کنند. رهبران در راستای دستیابی به یک چشم انداز بلند مدت فکر می کنند. مدیران پروژه به عنوان بخشی از دستیابی به اهداف استراتژیک بلند مدت، بر دستیابی به نتایج کوتاه مدت و میان مدت متمرکز هستند.

این امر رهبری مؤثر و مدیریت پروژه را برای هر سازمانی برای دستیابی به اهداف استراتژیک کوتاه مدت و بلند مدت ضروری می کند.

4- ایجاد انگیزه یا کنترل; این تفاوت است!

یکی از اصول رهبری مؤثر این است که رهبران به راحتی به افراد خود انگیزه می دهند و از طریق کار خود به آنها الهام می بخشند: در تعیین اهداف، مشارکت معنادار، به رسمیت شناختن تلاش های آنها، همیشه تیم را تشویق می کنند تا بهترین کار را انجام دهند.

مدیران با تمرکز بر اجرای فرآیندها، افراد و محیط از جمله تکالیف شغلی، برنامه زمانی و غیره، کار خود را کنترل می کنند.

مدیران پروژه های موفق به طور مداوم مهارت های رهبری را در ایجاد انگیزه و الهام بخشیدن به تیم ها توسعه می دهند. آنها فرآیندهای مدیریت منابع انسانی موثر را برای توسعه تیم تمرین می کنند.

5-انجام کارهای درست یا انجام کارهای درست؟!

رهبران بر تحقق چشم انداز سازمان متمرکز هستند. اجرای استراتژی سازمانی از طریق پروژه ها و برنامه ها به تصمیم گیری صحیح در مورد اینکه چه ابتکاراتی باید اجرا شود بستگی دارد. پس از تصمیم گیری (در مورد ابتکار)، مدیران تحویل پروژه/برنامه اطمینان حاصل می کنند که کارها به درستی انجام می شود (با استفاده از مدیریت پروژه برای اجرای پروژه).

6- میزان نفوذ بستگی به مهارت رهبری دارد!

رهبران مؤثر بر کل سازمان و همچنین افراد خارج از سازمان تأثیر می گذارند. نفوذ آنها فراتر از مرزهای سازمان است.

نفوذ مدیران پروژه بر پروژه های خودشان غالب است، اما نفوذ کمی در خارج از ذینفعان پروژه خود دارند.

اشتراک گذاری بین مدیریت پروژه و رهبری

بزرگترین اشتراک بین مدیریت پروژه و رهبری چیزی است که پیروان به ارمغان می آورند.

پیتر اف. دراکر (1996) تعریف خود را از رهبر به عنوان کسی که پیروان دارد ارائه کرد، برای مثال، او رهبر را به عنوان داشتن پیروان تعریف می کند. فالوورها چه چیز دیگری می آورند؟ موفقیت یک رهبر با عملکرد پیروان تعیین می شود.

در یک محیط پروژه، پیروان مدیر پروژه، تیم پروژه هستند. در محیط پروژه، موفقیت یک رهبر و موفقیت یک مدیر پروژه به عملکرد تیم پروژه بستگی دارد. عملکرد مدیر پروژه و اثربخشی یک رهبر هر دو بر اساس عملکرد تیم سنجیده می شوند.

مهارت های رهبری برای مدیران پروژه

مدیران پروژه وظایف محوله پروژه را از طریق تیم های پروژه انجام می دهند. آنها مهارت های تجاری، فنی و رهبری لازم را برای کمک به مدیریت موثر تیم های پروژه خود به دست می آورند.

آنها مهارت های رهبری موثر را در ایجاد انگیزه در تیم خود برای دستیابی به اهداف پروژه و تکمیل محصولات تحویلی پروژه برای دستیابی به اهداف پروژه به کار می گیرند.

مهارت های رهبری ضروری برای مدیران پروژه با انگیزه دادن و الهام بخشیدن به تیم ها آغاز می شود. سایر مهارت‌های رهبری نیز مهم هستند، از جمله مهارت‌های مذاکره، ارتباط، گوش دادن، تأثیرگذاری و تیم‌سازی، به‌ویژه تا آنجا که به بهبود عملکرد تیم کمک می‌کنند.

برای ایجاد انگیزه و الهام بخش

رهبران انگیزشی و الهام بخش یک چشم انداز ایجاد می کنند و سپس به طور مداوم آن چشم انداز را در سراسر سازمان ایجاد می کنند و برای دستیابی به چشم انداز با تیم کار می کنند. رهبران افراد خود را نسبت به کار خود مشتاق نگه می دارند و بر چشم انداز پروژه متمرکز می شوند. آنها اعضای تیم را تشویق می کنند تا تمام تلاش خود را برای کمک به چشم انداز پروژه انجام دهند و کار را با رضایت کامل به پایان برسانند.

تیم سازی از تکنیک های رهبری

مهارت‌های رهبری و کار تیمی به اعضای تیم کمک می‌کند تا مشارکت فردی و گروهی خود را در دستیابی به اهداف پروژه انجام دهند.

هر چه بیشتر با مهارت های رهبری و کار گروهی آشنا باشید، بیشتر می توانید به نحوه کار افراد در تیم یا سازمان خود کمک کنید تا به نتیجه دلخواه خود برسید.

یکی از مهارت‌های رهبر، توانایی استفاده از مهارت‌های مختلف است که به آن‌ها اجازه می‌دهد به طور مؤثر و مثبت با تیم خود برای رسیدن به اهداف مشترک تعامل داشته باشند.

مذاکره و ارتباط

یکی از مهم ترین مهارت هایی که یک رهبر باید داشته باشد، مذاکره و ارتباط است.

رهبران به اعضای تیم و ذینفعان پروژه انگیزه می دهند تا با در نظر گرفتن همه طرف های دارای منافع مشترک یا متضاد به طور مؤثر با یکدیگر کار کنند و قبل از تصمیم گیری تیم سازش کنند. رهبران یک محیط پروژه ایجاد می کنند که در آن اعضای تیم می توانند در برقراری ارتباط با یکدیگر صادق و باز باشند، سبک ارتباطی هر یک از اعضای تیم را درک کنند و بتوانند به طور موثر با سهامداران پروژه ارتباط برقرار کنند.

گوش دادن و تأثیرگذاری مهم ترین شیوه های رهبری است

رهبران شنوندگان فعالی هستند که قبل از اتخاذ تصمیمات تیمی که بر تیم تأثیر می گذارد، دیدگاه های اعضای تیم را درک کرده و در نظر می گیرند. رهبران به اعضای تیم پروژه و سایر ذینفعان انگیزه می دهند تا با هم کار کنند و در جهت یک هدف مشترک کار کنند.

تعدادی از نویسندگان در مورد مهارت های رهبری برای مدیران پروژه نوشته اند، از جمله استیون فلانز و جینجر لوین (2005) و ویجی ورما (1995) که منابع عالی را برای کشف راه هایی برای تبدیل مدیران پروژه به رهبران موثر ارائه می دهند. در این مقاله فضای کافی برای خلاصه کردن کار آنها وجود ندارد.

کار مهم دیگر در زمینه تیم سازی، کار پاتریک لنسیونی (2002) در مورد غلبه بر اختلال عملکرد تیم است که در بخش بعدی به طور خلاصه به آن پرداخته می شود.

بهبود عملکرد تیم با غلبه بر ناکارآمدی های تیم

رهبران موثر کسانی هستند که مهارت های مناسب را در زمان مناسب برای موقعیت مناسب به کار می گیرند. با ارزیابی عملکرد رهبر و مدیر پروژه بر اساس عملکرد تیم پروژه، رهبران موثر همیشه بر استفاده از مهارت های رهبری مناسب و مدیریت پروژه برای بهبود عملکرد تیم تمرکز می کنند.

با این حال، دستیابی به بهره‌وری تیمی کار بسیار دشواری است. تیم‌های پروژه متشکل از انسان‌هایی هستند که اغلب دارای فرهنگ‌های شخصی، مهارت‌ها، نقاط قوت، ضعف و شخصیت‌های متفاوت هستند.

در تصویر زیر دلایل اصلی عملکرد نامناسب تیم را مشاهده می کنید که یک رهبر باید با تکنیک های رهبری آنها را بهبود بخشد.

مهارت های رهبری در ورزش

مهارت های رهبری فقط مربوط به پروژه های ساختمانی یا گروه های برنامه نویسی و … نیست، مهارت های رهبری در ورزش نیز کاربرد دارد، در لیست تمامی وظایف رهبری می توانید رهبری در ورزش را بنویسید.

اگر شما نیز علاقه زیادی به ورزش دارید و همچنین علاقه مند به این هستید که چگونه مهارت های رهبری می تواند یک تیم را به موفقیت برساند، پیشنهاد می کنیم مقاله فرمول رهبری سر الکس فرگوسن را مطالعه کنید.

برای یادگیری مهارت های رهبری می توانید از کتاب های مهارت های رهبری استفاده کنید. برخی از کتب رهبری:

1- سر الکسیس فرگوسن

2- با چرا شروع کنید

3- مدیریت مردم

4- رهبران آخرین غذا را می خورند

در هر موقعیتی که هستید، توسعه مهارت های رهبری برای شما ضروری است. حتی اگر کارآموز باشید، فرصت خوبی برای تمرین مهارت های رهبری است. همچنین می توانید به بهبود هم تیمی های خود کمک کنید.

یکی از مهارت های رهبری را می توان انضباط شخصی نامید. تمرین انجام کارها به طور منظم و به موقع در عملکرد شخصی شما بسیار موثر است.

تبدیل به یک رهبر موثر برای تیم و سازمان خود شوید!

مدیریت پروژه با رهبری متفاوت است. مدیران پروژه موفق ممکن است رهبران موثری نباشند. اما مدیران پروژه می‌توانند مهارت‌های رهبری را برای تبدیل شدن به رهبران مؤثر توسعه دهند و سازمان‌ها امروزه به مدیران پروژه‌های موفق نیاز دارند تا رهبران مؤثری باشند. با درک تفاوت بین مدیریت پروژه و رهبری و تبدیل شدن به رهبران موثر، مدیران پروژه موفق می‌توانند از مهارت‌های خلاقانه و خلاقانه خود برای کمک به توسعه مهارت‌های رهبری که مکمل توانایی‌های مدیریت پروژه‌شان است، استفاده کنند. با شرکت در دوره جامع مدیریت پروژه حرفه ای و آمادگی آزمون PMP® و مفاهیمی که در این دوره آموزش داده می شود از جمله مهارت های رهبری، تمامی نکات گفته شده محقق خواهد شد.

جنبه مشترک مدیریت پروژه و رهبری استانداردی است که بر اساس آن عملکرد مدیر پروژه و رهبر هر دو ارزیابی می شود. عملکرد مدیر پروژه و اثربخشی یک رهبر هر دو بر اساس عملکرد پیروان – عملکرد تیم سنجیده می شوند. بنابراین، توسعه مهارت های رهبری برای مدیران پروژه با تمرکز بر مهارت های بهبود عملکرد تیم باید در توسعه مهارت های رهبری برای مدیران پروژه مورد توجه قرار گیرد. مهارت های رهبری ضروری برای مدیران پروژه با ایجاد انگیزه و الهام بخشی به تیم ها و افراد آغاز می شود و شامل مهارت های مذاکره و ارتباط، مهارت های گوش دادن و تأثیرگذاری، و تیم سازی با تأکید بر استفاده از این مهارت ها برای بهبود تیم می شود.

شما می توانید با مراجعه به سایت استاد حساب از آموزش ها و دوره های متعدد این مجموعه مانند اکسل،هلو و … بهره مند شوید.