۱ – صورتحساب الکترونیکی چیست ؟

صورتحساب الکترونیکی صورتحسابی است که دارای 4 ویژگی اصلی می باشد :

1 – به صورت الکترونیکی و از طریق سامانه مودیان صادر می شود

2 –  دارای شماره به فرد مالیاتی است

3 – اطلاعات مندرج در آن، در حافظه مالیاتی فروشنده ذخیره می شود

4 – مشخصات و اقلام اطلاعاتی صورتحساب الکترونیکی، متناسب با نوع کسب و کار توسط سازمان تعیین و اعلام می شود

طبق تعریف بند « ث » ماده ۱ قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان صورتحساب الکترونیکی عبارت است از :

صورتحسابی دارای شماره منحصر به فرد مالیاتی است که اطلاعات آن در حافظه مالیاتی فروشنده ذخیره می شود. مشخصات و اقلام اطلاعاتی صورتحساب الکترونیکی، با نوع کسب و کار توسط سازمان تعیین و اعلام می شود.

شماره منحصر به فرد مالیاتی نیز شماره ای شامل بیست و دو کاراکتر و دارای چهار بخش است، شناسه حافظه بانکی ( شش کاراکتر )، تاریخ صورتحساب ( پنج کاراکتر )، سریال صورتحساب ( ده کاراکتر ) ) و ارقام کنترلی ( یک کاراکتر ) که به هر صورتحساب اختصاص داده می شود.

همچنین به علت ماده ۱ آئین نامه اجرایی ماده ۹۵ قانون مالیات مستقیم به ۲۳۰۷۶۱ صورتحساب عبارت است از :

” فرمی که دارای شماره‌های منحصر به فرد مالیاتی است که در انواع الکترونیکی آن، اطلاعات در حافظه‌های مالی ذخیره می‌شود. مشخصات و اقطاع اطلاعاتی صورتحساب، متناسب با نوع کسب و کار توسط سازمان تعیین و اعلام می‌شود. در مواردی که از دستگاه کارتخوان بانکی یا درگاه پرداخت الکترونیکی به عنوان پایانه فروشگاهی استفاده می‌شود، یا گزارش پرداخت الکترونیکی خرید صادره در حکم صورتحساب است.”

همانطور که قبلاً در مواردی قرار گرفت که از دستگاه کارتخوان بانکی یا درگاه پرداخت الکترونیکی به پایانه فروشگاهی استفاده می شود، رسید یا گزارش پرداخت الکترونیکی خرید صادره در حکم صورتحساب الکترونیکی است و مودیان نیازی به آن دارد. صدور صورتحساب الکترونیکی دیگر از طریق سامانه مودیان ندارند.

2 – انواع صورتحساب الکترونیکی 

پس از تصویب قانون پایان فروشگاهی و سامانه مودیان، انواع صورتحساب از نظر مالیاتی به 2 نوع تقسیم بندی می شود :

• 1 – صورتحساب الکترونیکی
• 2 – صورتحساب کاغذی ( غیر الکترونیکی )

1 – صورتحساب الکترونیکی :

صورتحسابی دارای شماره منحصر به فرد مالیاتی است که در سه قالب زیر صادر می شود :

1 –  نوع اول :

صورتحساب الکترونیکی نوع اول یا همان صورتحساب با اطلاعات کامل که شامل اطلاعاتی از موارد زیر است :

الف ) نوع فروش : شامل مواردی از قبیل مناطق کالا، انرژی، سامانه تدارکات الکترونیکی دولت، حق العمل کاری، پیمانکاری، داخلی، منابعی و مشابه آن

ب ) نوع خریدار : مصرف کننده نهایی واقعی یا فعال اقتصادی

ج ) تاریخ و زمان صدور (ساعت، دقیقه و ثانیه)

د ) اطلاعات هویتی شامل نام، نام خانوادگی یا نام شخصی حقوقی، شماره اقتصادی، شناسه یا کد ملی یا شناسه فراگیر اتباع خارجی، نشانی کامل و شماره پستی، شعبه شماره، برای هر دو شخص. فروشنده و خریدار

س ) مشخصات کالا یا خدمات ارائه شده، شامل شناسه کالا یا خدمت، شرح کالا یا خدمت

ع ) واحد سنجش، مقدار یا تعداد،

ف ) مبلغ واحد ( فی ) و مبلغ کل، تخفیفات، مبلغ بر ارزش افزوده،

ک ) شرح

ل ) سایر عوارض و مبلغ سایر عوارض آن

و ) مقدار پرداخت نقدی و مقدار نسیه آن حسب مورد، باشد.

2 –  نوع دوم :

صورتحسابی با اطلاعات کامل فروشنده و اطلاعات کامل کالا و خدمات و بدون خریدار است.

صورتحساب الکترونیکی نوع دوم  نقدی تلقی شده و از بابت آن اعتبار مالیاتی ارزش افزوده برای خرید آن قابل احتساب نمی باشد.

3 – نوع سوم :

این نوع از صورتحساب ها همان « پرداخت وجه » صادره از دستگاه کارتخوان بانکی و یا درگاهی پرداخت که حسب قانون اعلامی سازمان امور مالیاتی کشور، به عنوان پایانه فروشگاهی فروشنده (مودی) می شود. شود، باشد. در این نوع صورتحساب صرفا مبلغ پرداختی و شماره سوئیچ پرداخت، شماره پذیرنده فروشگاهی، شماره پایانه، شماره پیگیری، تاریخ و زمان پرداخت و حداقل مشخصات فروشنده وجود دارد و از بابت آن دارای اعتبار مالی برای خریدار قابل احتساب نمی باشد.

2 – صورتحساب کاغذی ( غیر الکترونیکی ) :

این نوع صورتحساب برای چشمی که حسب قانونی امکان صدور صورتحساب غیر الکترونیکی را دارند، شامل کلیه اقلام صورتحساب الکترونیکی است که به طور استثنایی اقلامی است که از طریق سامانه مودیان مانند شماره خاص است. به فرد مالیاتی به صورتحساب اضافه می شود. این نوع صورتحساب به استثنای صورتحساب های موضوع ثبت ۲ این بند نقدی تلقی شده و اطلاعات پرداخت نسیه در این صورت حساب ها وجود ندارد.

3 – نحوه صدور صورتحساب الکترونیکی

فرایند صدور صورتحساب الکترونیکی از طریق سامانه مودیان دارای ویژگی هایی باشد که در ادامه شرح آن می پردازیم :

۱ – صورتحساب الکترونیکی، توسط فروشنده از طریق سامانه مؤدیان صادر می شود. در مورد مؤدیانی که مستقیماً با مصرف کننده نهائی ارتباط دارند، عملیات ثبت فروش و صدور صورتحساب، توسط پایانه فروشگاهی انجام می شود.

۲ – در صورتی که خریدار، مصرف کننده نهائی نبوده و خود عضو سامانه مؤدیان باشد، صورتحساب الکترونیکی صادر شده توسط فروشنده، به صورت خودکار به کارپوشه خریدار در سامانه مؤدیان منتقل می شود و به عنوان ارزش مالی اعتباری می شود افزوده می شود. شود.

۳ – مؤدیان مالیاتی مکلفند ظرف مدت سی روز از تاریخ درج صورتحساب الکترونیکی در کارپوشه نسبت به اعلام پذیرش یا عدم پذیرش این صورتحساب ها اقدام کنند. عدم اظهارنظر حدود مدت به منزله است صورتحساب مربوط می شود.

4 – محاسبه مالیات بر ارزش افزوده این صورتحساب نیز به این صورت است که :

در پایان هر دوره سه ماهه، بدهی مالیات بر ارزش افزوده مؤدی که عبارت است از مابه التفاوت مالیات فروش و مالیات خرید ( اعتبار دوره مالیاتی) وی در طول، طبق مقررات توسط سامانه می محاسبه. در صورتی که مالیات فروش مؤدی بیشتر از مالیات خرید ( اعتبار مالی ) باشد، مؤدی موظف است مابه التفاوت را به ترتیبی که سازمان تعیین می کند، به حساب سازمان واریز کند. متقابلاً در مواردی که مالیات فروش مؤدی کمتر از مالیات خرید ( اعتبار مالی ) وی باشد، سازمان موظف است با رعایت قوانین مربوط به مابه التفاوت را به مؤدی مسترد کند و یا به عنوان اعتبار مالیاتی به دوره بعد منتقل شود.

نکته مهم در خصوص خصوصیاتی که صورتحساب آن به صورت الکترونیکی صادر نمی شود این است که :

به منظور تکمیل اطلاعات سازمان در خصوص مؤدیانی که عضو سامانه مؤدیان نبوده یا بدون صدور صورتحساب الکترونیکی اقدام به فروش می کنند، سامانه مؤدیان باید به گونه ای طراحی شود که مؤدیان خریدهای خود را به فروش برسانند. ، به سازمان اطلاع دهد.

اشخاص مشمول مکلفند در مواردی که امکان صدور صورتحساب الکترونیکی به دلیل وقوع حادثه یا فنی ارائه می‌شود، باید تا پایان روز اداری بعد، از طریق کارپوشه خود در سامانه مؤدیان یا به هر طریق دیگری که سازمان اعلام می‌کند، حسب مورد. به سازمان یا شرکت معتمد ارائه دهنده خدمات مالیاتی اعلام می شود و تا زمان امکان پذیرش صدور صورتحساب الکترونیکی، فروش های خود را به ترتیبی که سازمان به موجب دستوری صادر می کند، ثبت و صدورحساب های صادره را به سازمان ارسال می کند.

4 – حافظه مالیاتی چیست ؟

حافظه مالیاتی ابزار بسیار مهمی است که وظیفه تبادل اطلاعات بین پایانه فروشگاهی و سامانه مودیان را بر عهده دارد.

حافظه مالی ابزاری دارای ویژگی اصلی است :

1 – به شکل سخت افزاری یا نرم افزاری است

2 – تحت نظارت سازمان مالیاتی است

3 – برای ثبت صورتحساب الکترونیکی مورد استفاده قرار می گیرد

4 – دارای شماره شناسنامه یکتا سازمان مالیاتی است

در بند « ت » ماده ۱ قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان آمده است :

حافظه مالیاتی می تواند به شکل سخت افزاری یا نرم افزاری باشد. حافظه مالیاتی تحت نظارت سازمان، توسط مؤدی برای ثبت صورتحساب الکترونیکی مورد استفاده قرار می گیرد. هر حافظه مالیاتی باید دارای شماره شناسه یکتا باشد. شناسه یکتای حافظه بانکی توسط سازمان اختصاص داده می شود. در نتیجه حافظه الکترونیکی وسیله ای است که برای ثبت و نگهداری اطلاعات مندرج در صورتحساب های الکترونیکی و انتقال آن به سامانه مؤدیان مورد استفاده قرار می گیرد