مقدمه

به طور کلی در تمامی سازمان ها گزارش های مالی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بنابراین آنها باید قابل اعتماد، قابل درک و مرتبط باشند. برای اینکه گزارش‌های مالی دارای چنین ویژگی‌هایی باشند و کیفیت گزارش‌ها افزایش یابد، سازمان‌ها می‌توانند از کمیته‌ای به نام کمیته حسابرسی استفاده کنند.

این کمیته با نظارت بر فرآیند گزارشگری مالی، کیفیت گزارش های مالی را افزایش می دهد. با توجه به اهمیت و کاربرد کمیته حسابرسی در سازمان ها، در این مقاله به معرفی کمیته حسابرسی و انواع، ویژگی ها و وظایف آن پرداخته ایم.

کمیته حسابرسی چیست؟

یکی از مفاهیم مهمی که در سالهای اخیر مورد توجه نهادهای قانونگذاری کشور قرار گرفته، کمیته حسابرسی است. در این مقاله قصد داریم به تعریف کمیته حسابرسی و وظایف آنها اشاره کنیم. ابتدا تعریفی از کمیته حسابرسی ارائه می کنیم و اطلاعاتی در مورد اعضای کمیته ارائه می دهیم.

تعریف کمیته حسابرسی

کمیته حسابرسی کمیته ای است که توسط هیئت مدیره انتخاب می شود. از آنجایی که کیفیت گزارش های مالی برای سازمان ها از اهمیت بالایی برخوردار است، سازمان ها برای انجام این کار کمیته حسابرسی تشکیل می دهند. از جمله وظایف این کمیته نظارت بر فرآیند گزارش های مالی، فعالیت های حسابرسی و کنترل های داخلی است. لازم به ذکر است که برای داشتن گزارشات دقیق به نرم افزار حسابداری دقیق و کاربردی نیاز است.

یکی از کاربردهای کمیته حسابرسی این است که کمیته می تواند با نظارت دقیق، کیفیت گزارش های مالی ارائه شده توسط سازمان ها را افزایش دهد. همچنین کمیته حسابرسی نماینده سهامداران است که از منافع و حقوق آنها محافظت می کند.

بر اساس ماده 2 اساسنامه کمیته حسابرسی، هدف از تشکیل کمیته حسابرسی کمک به انجام مسئولیت نظارتی هیئت مدیره و بهبود آن به منظور حصول اطمینان از موارد زیر است: >

• اثربخشی فرآیندهای سیستم مدیریت، مدیریت ریسک و کنترل داخلی
• سلامت گزارشگری مالی
• اثربخشی حسابرسی داخلی
• استقلال حسابرس مستقل و اثربخشی حسابرسی مستقل
• مطابقت با قوانین، مقررات و الزامات

تاریخچه کمیته حسابرسی در ایران

کمیته حسابرسی از اواخر دهه 1930 تشکیل شده است. در ایران با همت فراوان سازمان بورس و اوراق بهادار از ابتدای دهه 80 و در پی اختلاس 3000 میلیاردی، موضوع تشکیل کمیته حسابرسی با جدیت پیگیری شد.

در تاریخ 1392/02/16 دستورالعمل کنترل داخلی در 18 ماده و 2 تبصره به تصویب سازمان بورس و اوراق بهادار رسید. بر اساس ماده 10 این بخشنامه، مدیران ارشد شرکت ها موظفند کمیته حسابرسی زیر نظر هیئت مدیره تشکیل دهند.

همچنین در اجرای ماده 10 دستورالعمل کنترل داخلی، اساسنامه کمیته حسابرسی در تاریخ 23/11/1392 شامل 14 ماده و 2 تبصره به تصویب هیأت مدیره بورس و اوراق بهادار رسید. سازمان و از تاریخ تصویب قابل اجرا است.

ویژگی های کمیته حسابرسی

در این بخش قصد داریم ویژگی های کمیته حسابرسی را شرح دهیم. ابتدا ویژگی ها و وظایف کمیته حسابرسی را توضیح می دهیم و سپس ویژگی های کمیته حسابرسی را شرح می دهیم.

مشخصات کمیته حسابرسی و واحد حسابرسی داخلی

کمیته حسابرسی متشکل از 3 تا 5 عضو است که توسط هیئت مدیره انتخاب و منصوب می شوند. اکثر این اعضا مستقل هستند. همه اعضای کمیته حسابرسی دارای تخصص مالی هستند و رئیس کمیته حسابرسی باید عضو مستقل هیئت مدیره باشد.

در شرکتها باید یک واحد حسابرسی داخلی زیر نظر کمیته حسابرسی تشکیل شود. با پیشنهاد کمیته حسابرسی و تصویب هیات مدیره، مدیر حسابرسی داخلی انتخاب می شود.

واحد حسابرسی داخلی مسئول ارزیابی مستمر کنترل داخلی و ارائه نتایج ارزیابی به کمیته حسابرسی و هیئت مدیره است.

وظایف کمیته حسابرسی

از جمله وظایف کمیته حسابرسی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

نظارت بر گزارشگری مالی:

کمیته حسابرسی می تواند با نظارت بر گزارشگری مالی از قابلیت اطمینان و به موقع بودن گزارش ها اطمینان حاصل کند و همچنین از رعایت استانداردهای حسابداری و سایر مقررات در گزارش های مالی اطمینان حاصل کند.

کنترل های داخلی و مدیریت ریسک:

کمیته حسابرسی می تواند اثربخشی سیستم های کنترل داخلی و همچنین سیستم مدیریت ریسک را نظارت کند. همچنین این کمیته ارزیابی حسابرسی داخلی کنترل‌های داخلی و اظهارنظر در مورد کنترل‌های داخلی را بررسی می‌کند و گزارش کنترل‌های داخلی را به هیئت مدیره ارائه می‌کند.

حسابرسی داخلی و حسابرسی مستقل:

کمیته حسابرسی می‌تواند با بررسی ساختار سازمانی و قابلیت‌ها و عملکرد حسابرسی داخلی و حسابرسی مستقل، گزارش‌های خود را بررسی کرده و پیشنهادات لازم را به هیئت مدیره ارائه کند.

انطباق با قوانین و مقررات حسابرسی:

کمیته حسابرسی باید بر رعایت قوانین و مقررات موجود در شرکت و همچنین وجود برنامه استراتژیک و منشور اخلاقی سازمان نظارت داشته باشد.

گزارش:

کمیته حسابرسی باید در مورد عملکرد حسابرسی داخلی و حسابرسی مستقل به هیئت مدیره گزارش دهد. همچنین گزارش فعالیت سالانه کمیته حسابرسی و سایر گزارش های لازم باید به هیئت مدیره ارائه شود.

شرح وظایف کمیته حسابرسی داخلی

از مهمترین وظایف کمیته حسابرسی داخلی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بررسی و ارزیابی سیستم کنترل داخلی و ارائه پیشنهادات لازم جهت بهبود روشهای کنترل داخلی
• تهیه و اجرای برنامه حسابرسی داخلی طبق استانداردهای قابل قبول حسابداری
• بررسی و ارزیابی روش‌های اجرا
• همکاری با حسابرسان مستقل
• تهیه و ارائه گزارشات لازم در خصوص عملکرد شرکت
• ارائه فهرستی از اهداف و نتایج تحقق یافته به کمیته حسابرسی
• اجرای برنامه مصوب هیئت مدیره

ویژگی های کمیته حسابرسی و حق الزحمه حسابرسی

ویژگی کمیته حسابرسی که در موفقیت این کمیته نقش اساسی دارد این است:

اندازه: اندازه نشان می‌دهد که کمیته حسابرسی چه مقدار منابع و قدرت برای انجام نظارت بر گزارشگری مالی و سایر مسئولیت‌های نظارتی خود دارد.

تخصص مالی: اعضای کمیته حسابرسی باید دارای تخصص مالی باشند تا بتوانند مشکلات مربوط به گزارش های مالی را به خوبی شناسایی کنند و همچنین بتوانند وضعیت بهتری ایجاد کنند. سیستم کنترل داخلی help هرچه تخصص مالی اعضای کمیته بیشتر باشد، کمیته حسابرسی مؤثرتر است و کمیته نقش نظارتی مؤثری ایفا می کند

استقلال: اعضای غیر موظف در کمیته حسابرسی استقلال این کمیته را نشان می دهند. اعضای مستقل کمیته حسابرسی قضاوت مستقلی می کنند و در نتیجه فرآیندهای نظارتی بهبود یافته و قابلیت اطمینان و اعتبار گزارش های مالی افزایش می یابد.

از آنجایی که کمیته حسابرسی مسئولیت بررسی برنامه های واحد حسابرسی و همچنین تعامل با حسابرسان مستقل در فرآیند گزارشگری مالی را بر عهده دارد، این کمیته بر فعالیت واحد حسابرسی و در نتیجه، تأثیرگذار خواهد بود. حق الزحمه حسابرسی.

طبق نظر ابوت و همکاران، کمیته حسابرسی می تواند از دو طریق بر حق الزحمه حسابرسی تأثیر بگذارد، یکی از طریق انتخاب حسابرسان و دیگری از طریق تأثیر آن بر برنامه حسابرسی. انتخاب حسابرسان با کیفیت، حق الزحمه حسابرسان را افزایش می دهد.

همچنین، کمیته حسابرسی از طریق تأثیر آن بر برنامه حسابرسی، تلاش های حسابرسان را افزایش می دهد که بر حق الزحمه آنها تأثیر می گذارد.

ابوت و همکاران رابطه مثبت و معناداری بین تخصص مالی اعضای کمیته حسابرسی (که یکی از ویژگی های کمیته حسابرسی است) و حق الزحمه حسابرسی نشان دادند.

منشور کمیته حسابرسی

در سال 1392 سازمان بورس و اوراق بهادار دستورالعمل گزارشات داخلی ناشران پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و OSE ایران را تصویب کرد.

سازمان بورس اوراق بهادار پس از تصویب بخشنامه کنترل داخلی، الگوی منشور فعالیت حسابرسی داخلی و منشور کمیته حسابرسی را به منظور درک کلی از اختیارات و مسئولیت‌های مورد انتظار تصویب کرد. کمیته حسابرسی داخلی و کمیته حسابرسی. برای همگام سازی. منشور کمیته حسابرسی چارچوبی را برای شرکت و وظایف و مسئولیت‌های کمیته ارائه می‌کند.

منشور فعالیتهای حسابرسی داخلی

اساسنامه فعالیت حسابرسی داخلی شامل 10 ماده و 5 تبصره در تاریخ 1392/11/23 به تصویب سازمان بورس و اوراق بهادار رسید و از تاریخ تصویب لازم‌الاجرا است. خلاصه منشور حسابرسی داخلی به شرح زیر است:

• مواد 1 و 2: در مورد مأموریت و محدوده واحد حسابرسی داخلی
• مواد 3، 4 و 5: در مورد اختیارات واحد حسابرسی داخلی
• ماده 6: در خصوص مسئولیت های واحد حسابرسی داخلی
• ماده 7: در خصوص پاسخگویی واحد حسابرسی داخلی
• مواد 8 و 9: در مورد استقلال و بی طرفی و مراقبت حرفه ای
• ماده 10: در رابطه با استانداردهای حرفه ای حسابرسی داخلی و آیین نامه رفتار

دستورالعمل های کمیته حسابرسی داخلی

در تاریخ 26 اردیبهشت 1391 سازمان بورس و اوراق بهادار به منظور حفظ حقوق سرمایه گذاران و همچنین جلوگیری از وقوع تخلف، دستورالعمل کنترل داخلی ناشران پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار را تصویب کرد.

طبق ماده 10 این بخشنامه، مدیریت ارشد شرکت ها باید یککمیته حسابرسی زیر نظر هیئت مدیره و شرکت نیز باید واحد حسابرسی داخلی زیر نظر تشکیل دهد. کمیته حسابرسی.

بر اساس دستورالعمل کمیته حسابرسی داخلی، واحد حسابرسی داخلی باید به طور مستمر اثربخشی سیستم کنترل داخلی را بررسی و ارزیابی کند و نتایج ارزیابی آن را به کمیته حسابرسی و هیئت مدیره گزارش دهد.

نقش کمیته حسابرسی در کیفیت گزارشگری مالی

همانطور که می دانید، هدف همه شرکت ها ارائه گزارش های مالی با کیفیت و قابل اعتماد است تا بتوانند وضعیت مالی شرکت را به سرمایه گذاران منتقل کنند.

برای دستیابی به این هدف، کمیته حسابرسی می تواند نقش موثری ایفا کند. با توجه به اهمیت نقش کمیته حسابرسی در کیفیت گزارشگری مالی، تشکیل این کمیته در شرکتها بسیار ضروری است.

کمیته حسابرسی مسئول نظارت بر گزارش‌های مالی است. بنابراین یک کمیته حسابرسی کارآمد و شایسته می تواند بر کیفیت گزارش های مالی و افزایش کیفیت گزارش های مالی موثر باشد.

همچنین، اگر افراد دارای تخصص مالی در کمیته حسابرسی به کار گرفته شوند، کیفیت و قابلیت اطمینان گزارش های مالی را افزایش می دهد.

اعضای کمیته حسابرسی

بر اساس ماده 5 اساسنامه کمیته حسابرسی سازمان بورس و اوراق بهادار، ترکیب اعضای کمیته حسابرسی به شرح زیر است.

تعداد اعضای کمیته

کمیته حسابرسی متشکل از سه تا پنج عضو است که اکثر آنها مستقل از هیئت مدیره هستند. این اعضا توسط مدیریت ارشد و زیر نظر هیئت مدیره شرکت ها انتخاب می شوند. رئیس کمیته حسابرسی نیز باید از اعضای مستقل هیئت مدیره باشد. همچنین مدیران اجرایی شرکت نمی توانند در کمیته حسابرسی عضویت داشته باشند.

اعضای کمیته حسابرسی داخلی

بر اساس ماده 10 دستورالعمل کنترل داخلی، شرکت ها باید یک واحد حسابرسی داخلی را زیر نظر کمیته حسابرسی تشکیل دهند. کلیه فعالیتهای واحد حسابرسی داخلی تحت نظارت کمیته حسابرسی می باشد. مدیر حسابرس داخلی نیز توسط هیئت مدیره و به پیشنهاد کمیته حسابرسی انتخاب می شود.

اعضاکمیته حسابرسی داخلی باید داشتن دانش مالی، تجربه و مهارت کافی بوده و فعالیت اعضا باید طبق استانداردها و قوانین و مقررات باشد. واحد حسابرسی داخلی باید گزارش های دوره ای از نتایج فعالیت های خود را به کمیته حسابرسی و هیئت مدیره ارائه کند.

نتیجه گیری

امروزه یکی از مفاهیم مهم در شرکت ها کمیته حسابرسی است. کمیته حسابرسی با نظارت بر فرآیند گزارشگری مالی و همچنین سیستم های کنترل داخلی، فعالیت های مدیریت ریسک شرکت و رفتار حسابرسان داخلی و خارجی شرکت، می تواند به ارائه گزارش های مالی شرکت ها و در نتیجه افزایش اعتماد و اطمینان کمک کند. از تامین کنندگان سرمایه شرکت ها.

لذا مدیران ارشد شرکتها باید انتخاب کمیته حسابرسی را در اولویت قرار داده و ضمن آشنایی با وظایف و اختیارات این کمیته در انتخاب اعضای آن دقت لازم را داشته باشند. در پایان این مقاله، هر گونه سوال یا پیشنهادی را حتما در قسمت نظرات از ما بپرسید.