پایه مالیاتی

مالیات هزینه ای است که اشخاص حقیقی و حقوقی باید برای تامین هزینه های مختلف عمومی و دولتی بپردازند. در واقع مالیات بخشی از درآمد و ثروت ما به عنوان اعضای جامعه است که برای حفظ منافع اجتماعی، اقتصادی و سیاسی باید به دولت پرداخت کنیم. در بحث مالیات مفاهیم مهمی مطرح می شود که دانستن آن برای همه حسابداران و مدیران تجاری ضروری است. پایه مالیاتی یکی از مهم ترین مواردی است که در نظام مالیاتی تعیین و تعریف می شود. در این مقاله به سوال «پایه مالیاتی به چه معناست» پاسخ داده و به اهمیت آن در اقتصاد کشور می پردازیم.

تعریف پایه مالیاتی

به عبارت ساده، پایه مالیاتی به معنای هر چیزی است که بتوان نرخ مالیات را بر روی آن اعمال کرد. به طور کلی پایه مالیات در ایران را می توان به سه دسته به شرح زیر تقسیم کرد:

• درآمد: مانند درآمد کسب و کار، حقوق، درآمد شرکت
• اموال: مانند مالیات نقل و انتقال، مالیات بر دارایی، ارث
• مصرف: مالیات بر ارزش افزوده

مالیات بر ارزش افزوده یکی از انواع مالیات برای کاهش فشار بر مالیات های کم است. گروه های درآمدی انجمن به محصولات اضافه شده است. از جمله کالاهایی که برای آنها پایه مالیاتی در نظر گرفته شده و با نرخ ثابت اعمال می شود عبارتند از: برنج، روغن، آرد، شکر، دارو، کاغذ، مطبوعات، مواد مصرفی پزشکی، خدمات آموزشی، حمل و نقل.

پایه مالیاتی جدید چیست؟

در سال های اخیر، پایه های مالیاتی جدیدی توسط دولت معرفی شده است. پایه های جدید مالیاتی در ایران عبارتند از:

• مالیات بر درآمد
• مالیات بر عایدی سرمایه
• مالیات بر سود سپرده بانکی

به منظور جلوگیری از فرار مالیاتی افراد و مشاغل، دولت یک کد مالیاتی دریافت کرده است. برای کسانی که قصد دارند استفاده از درگاه پرداخت الکترونیکی یا کارتخوان ضروری است.

اهمیت پایه مالیاتی در سیاست اقتصادی

از گذشته تاکنون، مالیات همواره یکی از راه‌های کسب درآمد دولت‌ها از افراد جامعه برای تامین رفاه اجتماعی بوده است. به همین دلیل دولت ها برای افزایش درآمد و همچنین اصلاح ساختار نظام مالیاتی کشور اقدام به دریافت پایه های مالیاتی از شهروندان کرده اند. پایه های مالیاتی در ایران بیش از هر چیز برای کاهش اتکای دولت به درآمدهای نفتی و همچنین کاهش فشار بر مالیات دهندگان فعلی تعیین شده است.

مالیات فقط از کارفرمایان و شرکت ها اخذ نمی شود. بلکه تمامی اشخاص حقیقی که درآمد دارند باید بخشی از درآمد خود را به عنوان مالیات پرداخت کنند. با این حال، چیزهایی مانند حقوق بازنشستگی و مزایای بازنشستگی مشمول مالیات نمی شوند.

استفاده از پایه مالیاتی در تعیین درآمد مشمول مالیات

پایه مالیاتی در هر دسته از مشاغل و با توجه به موقعیت شغلی برای تعیین درآمد مشمول مالیات استفاده می شود. بالاتر از همه، این مفهوم به عنوان معیار اعمال ضریب مالیاتی برای محاسبه درآمد مشمول مالیات استفاده می شود. مالیات سربار در واقع نوعی مالیات است که بر اساس اسناد محاسبه می شود. از آنجایی که امکان تعیین هزینه های مالیاتی در روش محاسبه سربار وجود ندارد، برای این منظور از ضرایب مالیاتی استفاده می شود.

به طور کلی، موارد زیر برای تعیین درآمد مشمول مالیات استفاده می شود:

• خرید سالانه
• فروش سالانه
• درآمد ویژه
• نرخ تولید کارخانه
• مجموع مبالغ دریافتی برای حق‌الامتیاز، هزینه‌ها و تمبرهای ابطال دفاتر رسمی

کمیسیون تعیین ضریب علاوه بر موارد فوق، عوامل دیگری را برای تعیین محاسبه درآمد مشمول مالیات در نظر می گیرد. این ضرایب مالیاتی ارقامی هستند که به عنوان منبع اصلی نرخ مالیات خاص شناخته می شوند.

ضرایب مالیاتی چگونه و توسط چه کسی تعیین می شود؟

برای تعیین ضرایب مالیاتی، هر سال جلسه ای متشکل از افراد زیر تشکیل می شود:

• نمایندگان سازمان امور مالیاتی کشور
• نماینده بانک مرکزی
• نماینده شورای مرکزی نظام صنفی نظام پزشکی برای مشاغل این حوزه
• نماینده اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران

ضرایب مالیاتی در این جلسه بر اساس شرایط اقتصادی معاملات و وضعیت اقتصادی کشور برای مودیان مختلف و با توجه به نوع شغل تعیین می شود. پس از تصمیم گیری در این جلسه، نتیجه نهایی به سازمان امور مالیاتی کشور اعلام می شود. در نهایت این سازمان تصمیمات مربوطه را اجرا و جدول ضرایب مالیاتی را تهیه و به مشاغل مربوطه ابلاغ می کند.

تجار باید صورتهای مالی را به درستی و با دقت برای پرداخت مالیات تهیه کنند. در تهیه صورت های مالی مواردی مانند هزینه ها و درآمدها باید محاسبه و بیان شود. یکی از مهم ترین هزینه های مشاغل، دستمزد و حقوق کارکنان است.