نحوه محاسبه و جرایم مربوط به کتمان درآمد

پرداخت مالیات کمتر برای اشخاص حقیقی مانند انواع مشاغل و اشخاص حقوقی مانند شرکت ها بزرگترین دغدغه امروزی است و این امر باعث می شود که افراد مذکور بخشی از درآمد خود را برای پرداخت به سازمان مالیاتی اعلام نکنند. مالیات کمتری که متاسفانه عواقب بدی برای آنها دارد.

تعریف کتمان درآمد طبق سازمان امور مالیاتی

اگرچه در ماده 192 قانون مالیات های مستقیم صحبت ازکتمان درآمد شده است، اما در تاریخ 1393/12/10 سازمان امور مالیاتی کشور بخشنامه شماره 17940 را صادر کرد که بدین منظور می باشد. شفاف سازی در مورد درآمدهای پنهان و هزینه های غیر واقعی است. این بخشنامه سعی در رفع ابهامات ماده 192 قانون مالیات های مستقیم داشت.

بخشنامه فوق به شرح زیر است:

درآمد کتمان شده درآمدی است که مؤدی در طول یک سال مالیاتی از فعالیت های اقتصادی خود به دست آورده اما در دفاتر قانونی وی ثبت نشده و در اظهارنامه مالیاتی خود اظهار نشده است. در این صورت مأموران مالیاتی پس از دسترسی به اسناد و مدارک معتبر و یا دریافت اخطارهای اسنادی دریافتی از اداره اطلاعات مالیاتی و سایر مراجع و مقایسه آن با مندرجات دفاتر قانونی و صورت‌های مالی در مهلت مقرر و احراز اینکه اطلاعات مربوطه است. در دفاتر مالیات دهندگان ثبت نشده است. می توانند نسبت به تعیین و محاسبه درآمدهای کتمان و مطالبه مالیات متعلق طبق مفاد قانون فوق اقدام نمایند.

البته لازم به یادآوری است که هنگام استفاده از روش سربار برای تعیین درآمد مشمول مالیات، درآمدهای برآورد شده بدون استناد به اسناد و مدارک یا انتخاب فروش اظهار شده مؤدی به عنوان فرض مالیاتی، درآمد کتمان شده مشمول مقررات نمی شود. تبصره ماده 192 قانون مالیاتهای مستقیم. مشمول جریمه نمی شود.

آیا پنهان کردن درآمد شامل بخشودگی مالیاتی می‌شود؟

قانون گذار در ماده 192 قانون مدنی به صراحت می گوید که جزای 30%کتمان درآمد غیرقابل گذشت است.

بدون معافیت

بر اساس تبصره 1 ماده 146 قانون مالیات های مستقیم، هیچ گونه معافیت، نرخ صفر و تخفیف برای درآمدهای کتمان در نظر گرفته نشده است.

همچنین بند ز ماده 132 قانون مدنی اسلامی می گوید:

مالیات با نرخ صفر شامل درآمد اعلام شده به جز درآمد پنهان است. بنابراین نرخ صفر فقط شامل آن قسمت از درآمد می شود که در دفاتر و اظهارنامه ها بیان می شود و در نتیجه درآمد مالیات پنهان محاسبه و وصول می شود.

ماده 192 قانون مالیات های مستقیم

ماده 192 قانون مالیات های مستقیم یکی از مواردی است که مودیان محترم باید به آن توجه زیادی داشته باشند. این ماده می گوید در کلیه مواردی که مؤدی یا نماینده وی که مکلف به پرداخت مالیات و ارائه اظهارنامه مالیاتی، آن را در مهلت مقرر تسلیم نکنید مشمول جریمه غیرقابل بخشودگی معادل 30 درصد مالیات متعلق برای اشخاص حقوقی و 10 % جریمه، از جمله صاحب کسب و کار می شود. حکم این ماده در مورد درآمدهای نهفته در تسلیمات یا هزینه های غیر واقعی نیز جاری است.

آیاکتمان درآمد جرم است؟

طبق بند 2 ماده 274 قانون مالیات های مستقیم، در صورتی که کتمان درآمد ناشی از کتمان فعالیت باشد، بله; جرم است یعنی اگر شخصی فعالیت خود را به سازمان امور مالیاتی اعلام نکند و متعاقباً درآمد آن فعالیت را در اظهارنامه عملکرد خود لحاظ نکند، عنوان مجرمانه محقق شده است. مرتکب این جرم مالیاتی به درجه ششم ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی محکوم می شود. لازم به ذکر است که مجازات درجه شش شامل موارد زیر است:

حبس بیش از شش ماه تا دو سال

• جریمه نقدی بیش از شش میلیون (60.000.000) ریال تا دویست و چهل میلیون (240.000.000) ریال
• شصت هفته تا هفتاد و چهار ضربه شلاق
• محرومیت بیش از شش ماه تا پنج سال از حقوق اجتماعی
• انتشار حکم قطعی در رسانه
• ممنوعیت یک یا چند فعالیت حرفه ای یا اجتماعی برای اشخاص حقوقی حداکثر برای مدت پنج سال
• ممنوعیت دعوت عمومی برای افزایش سرمایه برای اشخاص حقوقی حداکثر برای مدت پنج سال
• ممنوعیت صدور برخی اسناد تجاری توسط اشخاص حقوقی حداکثر به مدت پنج سال

جریمه کتمان درآمد چقدر است؟

بر اساس ماده 190 و 191 قانون مالیات های مستقیم، کتمان درآمد و ارائه فاکتورهای جعلی به منظور افزایش هزینه ها تخلف است. کتمان درآمد در اظهارنامه تسلیم اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل مستلزم جریمه ای معادل 30 درصد مالیات متعلق است. در خصوص کتمان درآمد در اظهارنامه سایر مؤدیان، این جریمه معادل 10 درصد مالیات مربوط به درآمد می باشد. تجربه نشان داده است که سازمان امور مالیاتی در ارتباط با جرایم مالیاتی مختلف، از مالیات شرکت ها گرفته تا کتمان درآمد، بسیار سخت گیر و قاطع است.

جمعبندی در مورد کتمان درآمد

در این مقاله متوجه شدیم که پنهان کردن درآمد به معنای پنهان کردن بخشی از درآمد حاصل از فعالیت های اقتصادی است. این درآمد می تواند شامل وجه نقد، درآمد غیر نقدی حاصل از فروش کالا، ارائه خدمات یا سایر فعالیت های اقتصادی باشد. و با توجه به موارد ذکر شده در این مقاله، بهتر است برای جلوگیری از مواجهه با مشکلات فراوان، کلیه امور مالیاتی به صورت دقیق و با مدارک قانونی در موعد مقرر ارائه شود.