مانده‌گیری از حساب‌های دفتر کل چگونه‌ است؟

مانده حساب های دفتر کل چگونه گرفته می شود؟

برای موجودی هر حساب دفتر کل کافی است مابه التفاوت مجموع اقلام بدهکار و بستانکار ثبت شده در آن حساب تا آن لحظه محاسبه شود که به این تفاوت مانده حساب می گویند. اگر مجموع اقلام بدهکار بیشتر از مجموع اقلام بستانکار ثبت شده در آن حساب باشد، موجودی حاصل «بدهکار» خواهد بود و بالعکس، اگر مجموع اقلام بدهکار از مجموع اقلام بدهکار بیشتر باشد. که در آن حساب ثبت می شود، مانده حاصل «بستانکار» خواهد بود. معمولاً برای تعیین بدهکار یا بستانکار موجودی حساب های دفتر، ستونی به نام ستون «شناسایی» در نظر گرفته می شود. اگر موجودی حاصل بدهکار باشد در ستون تشخیص کلمه بدهکار و اگر موجودی بستانکار باشد در ستون تشخیص کلمه بستانکار نوشته می شود. البته در عمل به جای کلمه بدهکار معمولا از مخفف آن یعنی بد و به جای کلمه طلبکار از مخفف آن یعنی کافی استفاده می شود.

به عنوان مثال، مانده حساب دفتر صندوق را که قبلا ارائه شده است، در نظر بگیرید. مابقی به صورت زیر محاسبه می شود:

مبلغ 900000 ریال درج شده در ردیف اول ستون موجودی برابر با رقم مربوط به سند شماره 1 می باشد.

برای اخذ موجودی ردیف دوم باید 120000 ریال مربوط به سند شماره 2 را از 900000 ریال کسر نمایید.

چون 900000 ریال بدهکار است اما 120000 ریال در ستون اعتبار (بستانکار است) بنابراین از 900000 ریال 120000 ریال کسر می شود و موجودی جدید به 780000 ریال می رسد.

برای بدست آوردن موجودی ردیف سوم باید 80000 ریال به موجودی قبلی (یعنی 780000 ریال) اضافه کنید. زیرا موجودی قبلی 780000 ریال بدهکار و 80000 ریال مربوط به سند شماره 3 نیز بدهکار است. بنابراین اگر 80000 ریال به 780000 ریال اضافه شود موجودی ردیف سوم به 860000 ریال می رسد که آن هم بدهکار است.

برای بدست آوردن موجودی ردیف چهارم باید 60000 ریال مربوط به سند شماره 4 را از موجودی قبلی کم کنید که 860000 ریال می باشد. زیرا 860000 ریال بدهکار است اما 60000 ریال طلبکار. با کسر 60000 ریال از 860000 ریال موجودی به 800000 ریال می رسد.

برای بدست آوردن موجودی ردیف پنجم باید 40000 ریال به موجودی قبلی (یعنی 800000 ریال) اضافه کنید. زیرا موجودی قبلی یعنی 800000 ریال بدهکار و 40000 ریال مربوط به سند شماره 5 نیز بدهکار است. بنابراین اگر 40000 ریال به 800000 ریال اضافه شود موجودی ردیف پنجم به 840000 ریال می رسد که آن هم بدهکار است.

در نهایت طی سند 6 مبلغ 22000 ریال به حساب صندوق واریز شد که با افزایش حساب مذکور موجودی صندوق را به 862000 ریال رساند.

انواع دفاتر در حسابداری

اگرچه شکل رسمی و متداول دفتر کل به شکلی است که در بالا ذکر شد، اما در جایی که هدف از آموزش است، حساب دفتر کل را می توان به شکل حرف T در انگلیسی نوشت که به حساب T معروف است. در واقع حساب T همان ستون بدهکار و بستانکار دفتر است که مبالغ بدهکار و بستانکار در آن نوشته شده است. برای مثال اگر بخواهیم حساب دفتر کل صندوق را به صورت T در دفتر کل وارد کنیم به صورت زیر است:

برای بدست آوردن موجودی حساب دفتر کل به صورت T ابتدا باید هر طرف حساب را جداگانه جمع کنید و نتیجه را زیر آن بنویسید.

سپس اعداد به دست آمده را کم کرده و حاصل را زیر عدد بزرگتر بنویسید. در حساب T فوق مجموع مبالغ ثبت شده در قسمت بدهکار حساب مبلغ 1.042.000 ریال و مجموع مبالغ ثبت شده در ستون اعتبار حساب 180.000 ریال می باشد. اگر از 1.042.000 ریال 180000 ریال کم کنید، 862000 ریال می شود که باید زیر عدد بزرگتر یعنی 1.042.000 ریال نوشته شود.

در نهایت اگر موجودی سمت راست باشد ماهیت بدهی دارد و اگر در سمت چپ باشد ماهیت اعتباری دارد. در حساب فوق از آنجایی که مبلغ 862000 ریال در سمت راست قرار گرفته است، ماهیت بدهکار دارد. بدیهی است با توجه به اینکه دارایی ها دارای مانده بدهکار هستند، حساب صندوق نیز دارای مانده بدهکار است.

شما می توانید با مراجعه به سایت استاد حساب از آموزش ها و دوره های متعدد این مجموعه مانند اکسل،هلو و … بهره مند شوید.