صورت های مالی میان دوره ای

از آنجایی که تهیه گزارش های مالی نیازمند محاسبات طولانی و بعضاً پیچیده است، تهیه صورت های مالی همواره یکی از دغدغه های حسابداران است. به همین دلیل قانونگذاران با هدف کوچکتر کردن دوره مالی و کاهش حجم محاسبات از یک سو و بررسی عملکرد میان دوره ای گروه از سوی دیگر، صورت های مالی میان دوره ای را در نظر گرفته اند. با توجه به اهمیت صورت های مالی میان دوره ای، در این مقاله در خصوص صورت های مالی، قصد داریم شما را با صورت های مالی میان دوره ای بر اساس استاندارد حسابداری مربوطه (استاندارد حسابداری شماره 22) آشنا کنیم.

در انتهای مقاله می توانید استاندارد حسابداری شماره 22 ( اصلاحیه 1400 ) و همچنین نمونه صورت های مالی میان دوره ای جدید را دانلود نمایید.

صورت های مالی میان دوره ای چیست؟

صورت‌های مالی میان‌دوره‌ای، گزارش‌هایی هستند که به منظور سنجش عملکرد یک واحد اقتصادی در دوره‌های مالی کوتاه‌تر از یک سال مالی تهیه می‌شوند. این دوره ها معمولاً سه ماه، شش ماه یا نه ماه هستند.

هدف صورت‌های مالی میان‌دوره‌ای، به‌روزرسانی جدیدترین مجموعه کامل صورت‌های مالی سالانه است. بنابراین گزارش ها بر فعالیت ها، رویدادها و شرایط جدید تمرکز می کنند و اطلاعات گزارش شده در گذشته تکرار نمی شود.

سازمان حسابرسی کشور شرایط گزارشگری مالی میان دوره ای را در استاندارد حسابداری شماره 22 (اصلاح شده 1400) ارائه کرده است. در ادامه با برخی از اصطلاحات اصلی گزارشگری مالی میان دوره ای بیشتر آشنا می شویم.

  نکته

این استاندارد برای صورت‌های مالی دوره‌هایی که از ماه اول مهر 1400 به بعد شروع می‌شوند معتبر است.

تفاوت بین صورت های مالی سالانه و صورت های مالی میان دوره ای

گزارش های مالی میان دوره ای با هدف بررسی عواملی مانند توانایی کسب سود، ایجاد جریان های نقدی و شرایط مالی و نقدینگی گروه تهیه می شود. این گزارش ها به سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و سایر کاربران کمک می کند تا با ارائه اطلاعات کاربردی برای پیش بینی بهتر شرایط عملکرد واحد اقتصادی، تصمیمات درستی اتخاذ کنند.

برای درک بهتر تفاوت صورت های مالی سالانه و صورت های مالی میان دوره ای، به جدول زیر توجه کنید:

جدول تفاوت صورت های مالی سالانه و صورت های مالی میان دوره ای

چه کسی باید گزارش های مالی میان دوره ای را تهیه کند؟

بر اساس استاندارد حسابداری شماره 22 (تجدیدنظر شده)، هیچ الزامی در خصوص ارائه گزارش های مالی میان دوره ای توسط واحدهای تجاری، مهلت ارسال صورت های مالی میان دوره ای و تعداد دفعات این گزارش ها وجود ندارد. با این وجود، دولت و نهادهای نظارتی مانند بورس اوراق بهادار اغلب از آن دسته از واحدهای تجاری که اوراق بدهی یا سهام آنها به صورت عمومی معامله می شود، می خواهند گزارش های مالی میان دوره ای را منتشر کنند.

چه کسی مسئول تهیه صورتهای مالی میان دوره ای است؟

بر اساس استاندارد حسابداری شماره 22 مسئولیت تهیه و ارائه گزارش مالی میان دوره ای با هیئت مدیره یا سایر نهادهای حاکمیتی واحد تجاری است.

اجزای صورتهای مالی میان دوره ای

محتوای گزارش های مالی میان دوره ای بر اساس روش تهیه این گزارش ها متفاوت است. به طور کلی مهمترین اجزای صورتهای مالی میان دوره ای شامل موارد زیر است:

• صورت های مالی
• صورت سود و زیان

صورت سود و زیان جامع (در صورت لزوم)

• بیانیه تغییرات در حقوق مالکیت
• گزارش گردش پول نقد
• یادداشت های توضیحی

روشهای تهیه صورتهای مالی میان دوره ای

صورتهای مالی میان دوره ای به سه روش تهیه می شود:

• مجموعه کامل صورت های مالی میان دوره ای
• مجموعه صورتهای مالی میان دوره ای فشرده
• گزارش های اختصاصی و تکمیلی در طول دوره

مجموعه کامل صورتهای مالی میان دوره ای (براساس استاندارد حسابداری شماره 1)

شکل و محتوای این صورتهای مالی مطابق الزامات استاندارد حسابداری شماره 1 برای مجموعه کامل صورتهای مالی می باشد.

مجموعه صورتهای مالی میان دوره ای فشرده (طبق استاندارد حسابداری شماره 22)

این صورت های مالی حداقل شامل هر یک از سرفصل ها و جمع های فرعی مندرج در آخرین صورت های مالی سالانه و گزیده ای از یادداشت های توضیحی مطابق با الزامات این استاندارد می باشد.

نکته: اقلام اصلی یا یادداشت های توضیحی بیشتر، مشروط بر اینکه حذف آنها باعث گمراه کننده بودن این صورت های مالی شود، باید در صورت های مالی میان دوره ای فشرده گنجانده شود.

گزارش های اختصاصی و تکمیلی در طول دوره

در صورتی که سازمان بورس یا سایر مراجع قانونی، افشای سایر اطلاعات در زمینه گزارشگری مالی در دوره میانی را الزامی کند، این اطلاعات در صورتهای مالی میان دوره ای ارائه می شود.

ارائه صورتهای مالی میان دوره ای برای کدام دوره های مالی الزامی است؟

مطابق بند 20 استاندارد حسابداری اصلاح شده شماره 22، ارائه صورتهای مالی میان دوره ای برای موارد زیر الزامی است:

صورت مالی در تاریخ پایان دوره میانی جاری و صورت مالی مقایسه ای در پایان سال مالی قبل

صورت سود و زیان و صورت سود و زیان جامع دوره میانی جاری و به صورت تجمعی برای سال مالی جاری منتهی به تاریخ صورت های مالی به همراه صورت سود و زیان مقایسه ای و صورت سود و زیان جامع مقایسه ای برای دوره قابل مقایسه دوره های میان دوره ای (جاری و از ابتدای سال تا تاریخ صورت های مالی) در سال مالی قبل

بیانیه تغییرات حقوق مالکیت به صورت تجمعی برای سال مالی جاری تا تاریخ صورت‌های مالی به همراه صورت تغییرات در حقوق مالکیت مقایسه‌ای برای دوره قابل مقایسه سال تا تاریخ صورت‌های مالی قبل. سال مالی

صورت جریان وجوه نقد انباشته سال مالی جاری تا تاریخ صورت های مالی به همراه صورت جریان نقد مقایسه ای دوره قابل مقایسه سال تا تاریخ صورت های مالی در سال مالی قبل.

چه چیزی باید در صورتهای مالی میان دوره ای افشا شود؟

سازمان حسابرسی در استاندارد حسابداری شماره 22 (اصلاح شده 1400) اقلامی را که باید در صورتهای مالی میان دوره ای ارائه شود به شرح زیر تعیین کرده است:

• رویدادها و معاملات مهمی که برای درک تغییرات در وضعیت عملکرد مالی گروه موثر است. مانند تحصیل یا واگذاری دارایی های ثابت مشهود یا اصلاح اشتباهات دوره قبل.
• رویه ها و روش های حسابداری مورد استفاده در تهیه صورت های مالی میان دوره ای و مقایسه با رویه های موجود در آخرین صورت های مالی سالانه.
• فصلی یا چرخه ای بودن عملیات میان مدت
• ماهیت و مقدار اقلام مؤثر بر دارایی ها، بدهی ها، حقوق مالکیت، سود یا زیان دوره یا جریان های نقدی که از نظر ماهیت، اندازه یا وقوع غیرعادی هستند.
• انتشار، بازخرید و بازپرداخت اوراق بدهی و حقوق صاحبان سهام
• سود پرداختی اعم از سهام عادی یا سایر سهام
• اطلاعات دقیق در مورد قسمت های مختلف واحد تجاری (در صورت نیاز طبق استاندارد حسابداری شماره 25)
• رویدادهای پس از دوره میانی که در صورتهای مالی آن دوره میانی منعکس نشده است
• تأثیر تغییرات ساختار واحد تجاری در دوره میانی بر اساس استاندارد حسابداری شماره 38
• افشای روش های اندازه گیری ارز منصفانه بر اساس استانداردهای شماره 37 و 42
• افشای منافع در سایر واحدهای تجاری (استاندارد شماره 41) برای واحدهایی که تبدیل به واحد تجاری سرمایه گذاری می شوند (طبق تعریف استاندارد 39) یا شرایط یک واحد تجاری سرمایه گذاری را از دست می دهند.

نکات مهم در تهیه صورت های مالی میان دوره ای

در صورت سود و زیان میان دوره ای، واحد تجاری باید سود پایه و کاهش یافته هر سهم را برای دوره ای که واحد تجاری در محدوده کاربرد استاندارد حسابداری شماره 30، سود هر سهم قرار می گیرد، ارائه دهد.

در صورتی که آخرین صورت های مالی سالانه واحد تجاری شامل صورت های مالی تلفیقی باشد، گزارش مالی میان دوره ای باید علاوه بر صورت های مالی جداگانه، به صورت تلفیقی نیز تهیه شود.

هر واحد تجاری موظف است در صورت‌های مالی میان‌دوره‌ای خود شرح رویدادها و معاملاتی را که برای روشن شدن تغییرات وضعیت مالی و عملکرد واحد تجاری از پایان آخرین دوره گزارش مالی سالانه مهم است، درج کند.

توجه: اطلاعات افشا شده مربوط به رویدادها و معاملات باید اطلاعات مربوطه ارائه شده در آخرین گزارش مالی سالانه را به روز کند.

تنها در صورتی که گزارش مالی میان دوره ای واحد تجاری مطابق با الزامات استاندارد حسابداری شماره 22 باشد، این موضوع باید در صورت های مالی میان دوره ای افشا شود.

برای هر واحد تجاری که فعالیت تجاری آن عمدتاً فصلی است، ارائه اطلاعات مالی برای دوازده ماه منتهی به پایان دوره میانی و اطلاعات مقایسه ای برای دوازده ماه قبل ممکن است مفید باشد. بنابراین واحدهای تجاری که فعالیت تجاری آنها اساساً فصلی است، توصیه می شود علاوه بر افشای اطلاعات اجباری، این اطلاعات را نیز گزارش کنند.

شما می توانید با مراجعه به سایت استاد حساب از آموزش ها و دوره های متعدد این مجموعه مانند اکسل،هلو و … بهره مند شوید.