شواهد حسابرسی چیست؟

هنگامی که یک سازمان تحت حسابرسی قرار می‌گیرد، باید شواهد حسابرسی را ارائه کند که به آن اسناد حسابرسی نیز می‌گویند. این می‌تواند شامل صورت‌های مالی، اسناد داخلی، سیاست‌ها، رویه‌ها، گزارش‌ها و ایمیل‌ها باشد. حسابرس از این شواهد برای ارزیابی میزان پایبندی سازمان صاحب کار به کنترل‌های داخلی، پیروی از استانداردها و روش‌ها استفاده می‌کند. استاد حساب در این مقاله سعی می‌کند تا توضیحات کاملی در مورد شواهد حسابرسی، ویژگی‌های آن، نحوه ارائه این شواهد ارائه دهد.

شواهد حسابرسی اطلاعاتی است که توسط حسابرس برای اطمینان از صحت و انطباق صورت‌های مالی شرکت جمع آوری می‌شود. منظور از شواهد حسابرسی حمایت از ادعاهای شرکت در صورت‌های مالی و پایبندی آن‌ها به قوانین حسابداری حوزه‌های قانونی آن‌ها است. نمونه‌هایی از شواهد شامل حساب‌های بانکی، حساب‌های مدیریتی، حقوق و دستمزد، صورت‌حساب‌های بانکی، فاکتورها و رسیده‌ها هستند. شواهد حسابرسی خوب باید کافی، قابل اعتماد، ارائه شده از منبع مناسب و مرتبط با حسابرسی موجود باشد. مقدار و نوع شواهد حسابداری در نظر گرفته شده بر اساس نوع شرکت حسابرسی و همچنین دامنه مورد نیاز حسابرسی متفاوت است.

شواهد حسابرسی در بر دارنده چه اطلاعاتی است؟

شواهد در واقع همان سوابق حسابداری است که در شرکت و یا سازمان مورد بررسی وجود دارد و شامل موارد زیر است:

• ثبت‌های حسابداری
• صورتحساب‌ها
• قراددادها
• دفاتر روزنامه، کل و معین
• تمامی تفاسیر مربوط به صورت‌های مالی است که در حسابداری منعکس نشده است
• کاربرگهای دستی و الکترونیکی

چرا شواهد حسابرسی مهم است؟

شواهد حسابرسی برای هر حسابرسی برای اثبات نتایج خود حیاتی است. اولاً، نظر ارائه شده توسط حسابرس پس از انجام حسابرسی به شواهد جمع آوری شده است. ثانیاً، اگر یافته‌های حسابرسیاقشه باشد، حسابرسان مورد نظر خود را به شواهد حسابداری اعتماد می‌کنند. به طور خاص، شرکت‌های سهامی عام باید هر ساله حسابرسی صورت‌های مالی خود را برای سرمایه‌گذاری انجام دهند. این صورت‌ها دارای حجم عظیمی هستند از اطلاعاتی که سرمایه‌گذاران برای تصمیم‌گیری در مورد سرمایه‌گذاری خود از آن استفاده می‌کنند. بنابراین کامل بودن و صحت آن صورت‌های مالی از اولویت بالایی است. یا باید تجزیه و تحلیل و تحلیل خود را برای محاسبه صحت اطلاعات ارائه شده توسط شرکت انجام دهنده.

شواهد حسابرسی چه ویژگی هایی باید داشته باشند؟

هر شواهد حسابرسی که به دست آمده باید کافی و مناسب باشد. کافی بودن کمیت شواهد حسابداری را می‌سنجد، در حالی که مناسب بودن به کیفیت شواهد حسابداری اشاره دارد. کافی است که تحت تأثیر تهدید تحریف شواهد یا خطر مرتبط با کنترل باشد و همیچن این کمیت باشد به  کیفیت شواهد حسابداری به دست آمده است زیرا هرچه شواهد از نظر کیفیت مناسب تر باشد، به تعداد کمتری شواهد نیاز دارد. مناسب بودن شواهد حسابداری زمانی مورد تایید است که شواهد هم مربوط باشد و هم قابل اتکا باشد. بنابر این حسابرس باید روش‌های حسابرسی سازمان مورد نظر را به گونه‌ای طراحی کرد و اجرا کرد که شواهدی کافی و مناسب را کسب کند.

اطلاعاتی که در شواهد حسابرسی مورد استفاده قرار می‌گیرند چه ویژگی‌هایی دارند؟

• حسابرس هنگام طراحی و اجرای روشهای حسابرسی باید دقت کنید
• اگر اطلاعاتی که عنوان شواهد حسابرسی، توسط کارشناس واحد مورد  تهیه شده باشد، حسابرس باید توجه داشته باشد که واحد مورد نیاز از ویژگی های زیر مراقبت باشد:

الف. صلاحیت، کار و بیطرفی کارشناس را ارزیابی کند.

ب. از کار آن کارشناس شناخت کسب کرده باشد.

پ. از کار کارشناسی که شواهد حسابرسی را تهیه می‌کند و ادعای مربوط به بودن اطلاعات را دارد، باید ارزیابی کرد.

• حسابرس هنگام استفاده از اطلاعات تهیه شده توسط واحد مورد بررسی، باید با این موضوع ارزیابی شود که آیا این اطلاعات برای حسابرس و اندازه کافی قابل ارزیابی است. یا خیر. حسابرس با توجه به شرایط موجود، می‌تواند زیر را انجام دهد:

الف. اطمینان حاصل شود که آیا شواهد کسب اطلاعات صحیح و کامل است.

ب. ارزیابی آیا اطلاعات مزبور برای محاسبه حسابرس به میزان کافی دقیق و چقدر می‌باشد یا خیر.

روشهای حسابرسی برای کسب شواهد حسابرسی

برای آن‌که یک حسابرس را به حساب می‌آورد، روش‌های زیادی وجود دارد که در ادامه آن‌ها را توضیح می‌دهیم:

• وارسی (بازرسی)

زمانی که برای کسب شواهد از وارسی، که از مهمترین روشهای کسب شواهد استفاده می شود. از طریق  سوابق یا مدارک موجود است که این مدارک و سوابق می‌تواند درون سازمانی یا برون سازمانی باشد، این سوابق یا مدارک به شکل کاغذی، الکترونیکی و یا سایر اشکال باشد، و همچنین دارایی‌ها نیز شامل آن می‌شود. وارسی سوابق و مدارک، شواهد حسابرسی، درجات متفاوتی از قابلیت اتکا را می‌کند. بنابراین که سازمانی در درون سازمانی یا برون سازمانی باشد، تفاوت در وجود می‌آید وجود دارد. اما توجه داشته باشید که شاید وارسی دارایی‌های مشهود می‌تواند نشان دهد که اتکایی را می‌توان در مورد وجود آن‌ها ارائه کرد، لزوماً نمی‌تواند حقوق و مزایای واحدهای مورد نیاز یا ارزشیابی آن‌ها را داشته باشد.

• مشاهده (مشاهده)

مشاهده یعنی نظاره‌گر یک فرآیند یا جریان در حال اجرا توسط دیگران باشد. کنترل حسابرس بر شمارش موجودی‌ها توسط کارکنان دستگاه‌های اجرایی یا مشاهده اجرای فعالیت‌های کنترلی، نمونه‌هایی از مشاهده است. مشاهده، دیدی را در خصوص عملکرد یک فرآیند یا روش ارائه می‌کند، اما به دلیل محدود بودن آن در همه جا نمی‌توان استفاده کرد.

• تاییدیه‌های برون سازمانی (تأیید خارجی)

تاییدیه‌های برون سازمانی شواهد کاغذی و یا الکترونیکی است که به صورت مکتوب و مستقیم از عشق ثالث کسب می‌کند. در بررسی ادعاهای مربوط به حساب‌های خاص و اجزای آن‌ها، تأییدیه‌های برون سازمانی موارد مربوط به می‌شود. با این وجود، نباید این روش فقط محدود به حساب‌ها باشد. برای مثال، زمانی که حسابرسی در مورد شرایط قراردادها یا درمان‌هایی با چشم ثالث انجام می‌شود، می‌توان از شخص ثالثی که درخواستی را تایید کرد، انجام داد. درخواستی ممکن است برای پاسخ به این موضوع طراحی شده باشد، که آیا تغییر در قراردادها انجام می شود یا خیر، و در صورت مثبت بودن پاسخ، جزئیات مربوط به چیست. همچنین ممکن است به منظور کسب اطلاعات حسابرسی در خصوص شرایط خاص، تاییدیه‌های برون سازمانی استفاده شود.

• محاسبه مجدد (محاسبه مجدد)

محاسبه مجدد عبارت است همان طور که از نام آن مشخص شده است به کنترل درست بودن محاسبات ریاضی موجود در سوابق و مدارک می‌پردازد. محاسبه مجدد ممکن است به صورت دستی و یا الکترونیکی باشد.

• اجرای مجدد (Reperformance)

اجرای مجدد اجرای مستقل روش‌ها یا کنترل‌های واحد مورد نیاز توسط حسابرس است.

• روش های تحلیلی (روش های تحلیلی)

روشهای تحلیلی شامل ارزیابی اطلاعات مالی از طریق تحلیل روابط منطقی بین داده های مالی و غیر مالی است. علاوه بر این، روش‌های تحلیلی شامل بررسی‌های لازم در صورت برخورد با نوسانات یا روابط مغایر اطلاعات مربوط به تفاوت با میزان انتظار به میزان قابل توجه است.

• پرس و جو (پرس و جو)

پرس و جو به معنای جویاشدن از اطلاعات مالی و غیر مالی درون سازمانی و یا برون سازمانی است. پرس و جو از جمله روش‌هایی است که به طور گسترده در حسابرسی استفاده می‌شود و در بیشتر موارد دیگر روش‌های حسابرسی می‌شود. پرس و جو می‌توانند از پرس و جو‌های مکتوب رسمی تا پرس و جو‌های شفاهی غیر رسمی را درگیر کنند. ارزیابی پاسخ‌های حاصل از پرس و جو جزء لاینفک فرآیند پرس و جو است.