حسابداری تعهدی چیست؟

از جمله مباحث مهم در ثبت اسناد حسابداری می توان به دو پایه حسابداری تعهدی و حسابداری نقدی اشاره کرد که برای ادغام ثبت اسناد در دوره مالی و برآورد صحیح درآمدها، هزینه های قابل قبول سازمان مالیاتی و. هزینه های تجاری و در نتیجه میزان سود. نتیجه را باید در نظر گرفت. در این مقاله سعی داریم با حسابداری تعهدی و لزوم اجرای آن در شرکت های بزرگ و به خصوص دولتی آشنا شویم.

حسابداری به عنوان سیستم ثبت، گزارش و تجزیه و تحلیل گزارش ها از داده های مالی ثبت شده در یک تجارت تعریف می شود. داده های مالی حاصل فرآیندهای تجاری و فعالیت های اقتصادی است که باید بر اساس اصول و استانداردهای تعیین شده در حسابداری ثبت شوند.

حسابداری تعهدی چیست؟

اگر موافق هستید، اجازه دهید حسابداری تعهدی را با یک مثال ساده توضیح دهیم. فرض کنید بخشی از پول خود را با خرید سهام یک شرکت در بورس سرمایه گذاری می کنید یا به عنوان مالک شرکت سهام شرکت خود را در بورس عرضه می کنید. پس از مدتی ارزش سهام افزایش می یابد و شما به عنوان سهامدار یا مالک شرکت این افزایش را در دارایی و سرمایه خود در نظر می گیرید. با این حال، شما هنوز برای این افزایش ارزش سهام وجه نقد دریافت نکرده اید.

مثال فوق یک مثال کاربردی و ساده از حسابداری تعهدی است. مبنای حسابداری تعهدی را می توان به صورت زیر تعریف کرد: سیستم حسابداری که در آن ثبت فرآیندها و معاملات مالی بر اساس زمان وقوع است و زمان دریافت یا پرداخت وجه نقد در معاملات در نظر گرفته نمی شود.

البته همانطور که می دانید در مقابل حسابداری تعهدی، حسابداری نقدی وجود دارد که در آن شناسایی و ثبت فرآیندهای مالی بر اساس دریافت و پرداخت وجه نقد است. یعنی زمانی که پول مربوط به خرید یا فروش یک محصول یا خدمت دریافت می شود، فعالیت های اقتصادی در دفتر حسابداری یک واحد تجاری ثبت می شود.

بنابراین در حسابداری تعهدی، عملکرد یک واحد تجاری با توجه به رویدادهای انجام شده در دوره مالی سنجیده می شود و معاملات نقدی ناشی از این رویدادها در نظر گرفته نمی شود. در نتیجه درآمدها و هزینه های تجاری به شرط وقوع معامله در دفاتر حسابداری ثبت می شود و دریافت و پرداخت وجه نقد شرط ثبت اطلاعات مالی در دفاتر حسابداری نیست.

علاوه بر حسابداری تعهدی که برخی به آن حسابداری تعهدی کامل می گویند، دو مبنای تعهدی تعدیل شده و مبنای نیم تعهدی وجود دارد که باید با آنها آشنا شویم.

مبنای تعهدی تعدیل شده در حسابداری مبتنی بر شناسایی و ثبت هزینه ها و هزینه ها در زمان ایجاد است، اما برای ثبت درآمد در زمان تحقق باید دارای دو شرط درآمد قابل اندازه گیری و امکان وصول درآمد باشد. در دوره مالی یا مدت کوتاهی. در صورتی که درآمد دارای این دو شرط نباشد، زمان تشخیص آن به زمان وصول وجوه موکول می شود.

در توضیح مبنای نیم تعهدی باید در نظر داشته باشید که ترکیبی از مبنای تعهدی و نقدی است. یعنی هزینه ها در زمان تحمیل و بر اساس تعهدی شناسایی و ثبت می شود و درآمدها در زمان وصول و بر اساس مبنای نقدی شناسایی و ثبت می شود.

ویژگی های تعریف شده برای حسابداری تعهدی را می توان دلیلی برای توجه بیشتر به این مبنای حسابداری دانست، زیرا مهمترین مزایایی که حسابداری تعهدی برای شرکت ها به ارمغان می آورد را می توان به صورت زیر بیان کرد:

1. رعایت اصل تطابق درآمد و هزینه
2. شناسایی و ثبت درآمد، هزینه، بدهی و مطالبات در دوره مالی وقوع.
3. اندازه گیری عملکرد مالی واقعی یک کسب و کار
4. کمک به مدیران برای مدیریت منابع جاری و برنامه ریزی آینده

یکی دیگر از نرم افزار های با سابقه و بزرگ در حوزه حسابداری نرم افزار سپیدار است که این نرم افزار یکی از بزرگ ترین نرم افزار های موجود برای حسابداری شرکت ها،سازمان ها،مشاغل و … است،کسانی که این نرم افزار را به صورت حرفه ای و کامل بلد باشند موقعیت های شغلی مناسبی برای این افراد فراهم است به این دلیل که اکثر کسب و کار ها و شرکت ها از سپیدار استفاده می کنند،آکادمی استاد حساب یکی از کامل ترین دوره های آموزش نرم افزار سپیدار را در اختیار کاربران قرار داده است و تمامی موارد کلیدی و مهم برای فراگیری این نرم افزار به صورت دقیق و کامل در این دوره گنجانده شده است،کاربران عزیز می توانند در این دوره به صورت حضوری و غیر حضوری شرکت کنند و با یاد گیری کامل این نرم افزار به راحتی مشغول به کار شوند.

تاثیر حسابداری تعهدی بر درآمد و هزینه های تجاری چیست؟

در توضیح مزایای ذکر شده در بالا برای حسابداری تعهدی می توان به تأثیر این مبنای حسابداری بر هزینه ها و درآمدهای تجاری اشاره کرد. فعالیت های اقتصادی با هدف کسب درآمد انجام می شود و عامل مهم در انتخاب و اجرای این فعالیت ها محاسبه سود آنهاست. به عنوان مثال یک شرکت پیمانکاری را در نظر بگیرید که نوع فعالیت آن عقد قرارداد با شرکت های دیگر و اجرای برنامه های آنهاست. این شرکت می تواند در طول یک سال چندین قرارداد کاری با کارفرمایان مختلف با زمان های مختلف تحویل از چندین ماه تا چند سال منعقد کند.

کارفرما بسته به شرایط قرارداد خود می تواند پرداخت های متفاوتی را انجام دهد. آنچه در بخش مالی و حسابداری شرکت پیمانکاری مهم است، محاسبه درآمد و در نتیجه سود شرکت از قراردادهای کاری خود است. به نظر شما برای محاسبه دقیق درآمد شرکت، مبنای حسابداری نقدی مناسبتر است یا مبنای تعهدی؟

در هر سازمان یا شرکتی هزینه ها به همراه درآمدهای آن افزایش می یابد و سود نهایی شرکت از تفاوت درآمدها و هزینه ها به دست می آید. در حسابداری هزینه هایی وجود دارد که در زمان وقوع نیازی به پرداخت نیست و در طول دوره مالی قابل پرداخت است. مصداق بارز این نوع هزینه ها مستمری کارکنان است که شرکت بسته به انتخاب خود می تواند تا پایان دوره مالی پرداخت کند. بنابراین لازم است این هزینه ها به درستی شناسایی و در نرم افزار حسابداری ثبت شود تا محاسبات سود در پایان دوره به درستی انجام شود.

یکی از عوامل مهم در حسابداری شرکت که اغلب در گزارش های مالی برای تحلیل وضعیت کسب و کار مورد توجه قرار می گیرد، دارایی های آن است. حال یک شرکت بازرگانی را در نظر بگیرید که درآمد خود را از طریق خرید و فروش محصولات به دست می آورد. اواسط اسفند ماه محصولی را با شرایط پرداخت در فروردین سال آینده به مشتری تحویل می دهد. در صورتی که داده های این فروش بر اساس حسابداری نقدی ثبت شود، فقدان موجودی حاصل از فروش ثبت می شود، اما به دلیل عدم دریافت وجه نقد، درآمد حاصله قابل ثبت نیست. از طرفی در حسابداری تعهدی می توان درآمد حاصل را در حساب های دریافتنی ثبت و مبلغ آن را به عنوان دارایی در گزارش های مالی مشخص کرد.

سیستم حسابداری تعهدی در بخش دولتی

از سال 1393 شاهد تغییرات گسترده ای در سیستم حسابداری بخش دولتی بوده ایم که در نتیجه این تحولات، سیستم حسابداری نقدی به سمت سیستم حسابداری تعهدی حرکت می کند و به گفته وزارت اقتصاد و دارایی، تا پایان سال 1402، سیستم حسابداری بخش دولتی به طور کامل حسابداری تعهدی منتقل می شود.

این خود می تواند دلیلی بر اثربخشی و مزیت این نوع حسابداری باشد. با توجه به اینکه حسابداری تعهدی و حسابداری نقدی هنگام شناسایی و ثبت رویدادهای مالی متفاوت است. تغییر حسابداری نقدی به حسابداری تعهدی باعث شفافیت در ثبت هزینه ها و درآمدها و افزایش دقت در گزارشگری مالی می شود.

به چند دلیل، حسابداری نقدی دولت به حسابداری تعهدی تغییر یافت که به نوعی به کاستی های حسابداری نقدی در حسابداری هزینه ها و بودجه دولت مربوط می شود. دلایل اصلی حرکت دولت به سمت حسابداری تعهدی را می توان به شرح زیر نام برد:

• در حسابداری نقدی دولت نمی توان برای بدهی ها و هزینه های جاری و بلندمدت تصمیم گیری کرد.
• دارایی های ثابت و هزینه استهلاک آنها در این حسابداری قابل محاسبه نیست
• نیاز دولت به بودجه ریزی عملیاتی بر اساس بهای تمام شده محصول
• شناسایی کالاهای موجود در انبار به عنوان موجودی در اعتبارات جاری در حسابداری ضروری است که حسابداری نقدی این امکان را در اختیار حسابدار قرار نمی دهد.
• در حسابداری نقدی مبنای دقیقی برای مقایسه بودجه و عملکرد سالانه وجود ندارد

شما می توانید با مراجعه به سایت استاد حساب از آموزش ها و دوره های متعدد این مجموعه مانند اکسل،هلو و … بهره مند شوید.