بودجه چیست؟ آشنایی با اصول و انواع بودجه

امروزه همه افراد جامعه با واژه بودجه آشنایی دارند و کم و بیش می دانند که بودجه چیست و برای چه منظوری تصویب و مورد استفاده قرار می گیرد. شاید تعداد کمی پاسخ را ندانند، اما برای درک بهتر و روشن این موضوع، قصد داریم هر آنچه را که برای درک چیستی بودجه و انواع آن ضروری است، مورد بحث قرار دهیم.

در واقع بودجه یک شاخص در اقتصاد خرد است و هر فرد، خانواده، گروه، جامعه و دولت ممکن است از آن برای پیش بینی درآمد و هزینه های خود استفاده کند. همچنین روش هایی برای برآورد بودجه وجود دارد تا بتوان پیش بینی را به دقت انجام داد. در ادامه مقاله، با اصول و انواع آن بیشتر آشنا خواهید شد.

مفاهیم بودجه

برای اینکه مردم مفهوم بودجه را بهتر درک کنند، دولت و گروه ها مفاهیم زیادی را بیان کرده اند و نمی توان گفت کدام مفهوم صحیح و کدام نادرست است. بنابراین در ادامه به برخی از مفاهیم بودجه اشاره می کنیم.

1. در قرن نوزدهم بودجه به عنوان یک برنامه مالی جامع و کامل در نظر گرفته می شد که با کمک آن می توانیم برای مدت معینی برنامه ای جاری و دقیق داشته باشیم.
2. برخلاف مفهوم فوق، گروهی دیگر معتقد بودند که بودجه ابزار مالی قوه مقننه برای نظارت بر دولت است که اشکال فعالیت های اقتصادی دولت را نشان می دهد.
3. اگر بخواهیم بودجه را به طور دقیق تری مفهوم سازی کنیم، در دایره المعارف بریتانیا، بودجه به عنوان پیش بینی درآمد و هزینه در یک بازه زمانی محدود در نظر گرفته شده است.

بودجه چقدر است؟

بودجه پیش بینی و برآورد درآمد و هزینه برای یک سال یا یک دوره زمانی محدود و معین است. بودجه می تواند برای یک فرد، یک خانواده، یک گروه یا اعضای جامعه باشد که دولت مشخص و تایید می کند. اصطلاحات متعددی در بودجه وجود دارد که برای آشنایی کامل و جامع با موضوع بودجه قصد تعریف و توضیح آن ها را داریم. شوید.

• بودجه دولت چیست؟

بودجه دولت (بودجه دولت) برنامه مالی یکساله دولت است که از قبل تهیه و پیش بینی شده است.

در بودجه دولت درآمدها، منابع اعتباری و مخارج کامل ثبت می شود. این بودجه از 3 قسمت بودجه عمومی دولت، بودجه شرکت های دولتی و بودجه موسسات تشکیل شده است.

• کسر بودجه چیست؟

در فرهنگ لغت، تفریق به معنای خالی کردن است. دیوان محاسبات کشور تعاریف کوتاه و مختصری را برای کسر بودجه ارائه کرده است که عبارتند از:

1. تفریق بودجه نوعی حسابرسی برای عملیات مالی دولت است.
2. تفریق بودجه به نظارت قوه مقننه بر درآمد و هزینه کشور اشاره دارد.

• جدول بودجه چیست؟

سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که بگوییم جدول بودجه چیست و چه کاربردی دارد. جدول بودجه جدولی است که دولت یا هر نهاد دیگری درآمد و هزینه های خود را در آن ثبت کرده و عملیات مالی سال آینده را پیش بینی می کند.

• مکمل بودجه چیست؟

دولت طبیعتاً چندین سبد درآمد و از سوی دیگر چندین سبد هزینه دارد. به منظور بررسی و برآورد وضعیت عملکرد دولت، کل درآمدهای آن بررسی می شود.

به عبارت دیگر، وقتی درآمد یک سبد افزایش می‌یابد، نیازی به تکمیل بودجه نیست زیرا در سبد دیگر درآمد کاهش یافته است.

• سیستم کنترل بودجه چیست؟

تا اینجا در مقاله به خوبی متوجه شدیم که بودجه چیست، اکنون لازم به ذکر است که بدانید این بودجه نیز نیاز به کنترل و بررسی دارد.

سیستم کنترل بودجه بر اساس ویژگی های زیست محیطی وزارتخانه، نهادها، شرکت ها و … طراحی شده است تا علاوه بر تحقق اهداف، شرایط لازم برای نظارت بر اعتبارات تامین شده و مدیریت صحیح را فراهم کند. /p>

بودجه بندی چیست؟

بعد از آشنایی با مفهوم بودجه، اکنون باید با بودجه بندی آشنا شوید و بدانید بودجه بندی چیست؟ بودجه بندی به شما کمک می کند تا با پس انداز و هزینه بر اساس برآوردها، به اهداف کوتاه مدت یا بلندمدت برسید.

اهداف کلی بودجه بندی

هم افراد و هم دولت ها اهدافی برای بودجه بندی، تصویب و اجرای آن دارند. اهداف کلی تهیه بودجه را می توان به 5 گروه مختلف تقسیم کرد که عبارتند از:

1. قضاوت در مورد توزیع عادلانه وجوه
2. استقرار سیستم پاسخگویی
3. کسب مجوز قانونی برای فعالیت های دولتی
4. راهنمای سیاست دولت
5. ابزاری برای کنترل قوه مجریه توسط قوه مقننه

مزایای استفاده از بودجه و بودجه بندی

اکنون می دانیم بودجه چیست و برای انجام آن چه مراحلی را باید طی کنیم. انجام تمامی مراحل دارای مزایایی است که افراد ترجیح می دهند از بودجه و بودجه بندی استفاده کنند. مزایای استفاده از بودجه و بودجه بندی عبارتند از:

1. ضرورت برنامه ریزی: یکی از مزایای بودجه این است که مدیریت شرکت یا هر موسسه دیگری را مجبور به برنامه ریزی می کند.
2. معیارهای ارزیابی عملکرد: استفاده از بودجه باعث می‌شود برنامه‌ای واضح ارائه کنید و چارچوبی منظم برای دستیابی به اهداف خود داشته باشید.
3. بهبود هماهنگی و ارتباطات:بودجه باعث ایجاد هماهنگی و وحدت بین تمامی واحدهای سازمان می شود و این امر باعث بهبود ارتباط و هماهنگی واحدهای سازمان می شود.
4. افزایش اثربخشی و کارایی
5. ایجاد ارتباط واضح بین منابع، کالاها و خدماتی که قرار است ارائه شوند.
6. مدیریت عملکرد سازمانی و ارتقاء ابزارهای مدیریت

انواع بودجه چیست؟

در این قسمت می خواهیم انواع بودجه را شرح دهیم. در زمان تصویب و اجرای بودجه باید فاکتورهایی را در نظر بگیریم. عواملی مانند بودجه برای چه سازمانی با چه سطحی از فعالیت اعمال می شود.

بر این اساس، انواع بودجه را جمع آوری کرده اند تا بتوانند با توجه به نوع کسب و کار و سطح فعالیت، بودجه را برای شرکت اعمال کنند.

طرح اصلی

تا اینجا در مقاله با مبحث بودجه آشنا شدید و می دانید که پیش بینی و برآورد برای یک سال یا مدت محدود را بودجه می گویند اما یکی از انواع بودجه ها بودجه جامع است.

بودجه جامع همانطور که از نام آن پیداست، بودجه ای است که تمامی سرمایه های مالی و غیرمالی یک موسسه یا شرکت را برای سال آینده برآورد می کند، هرچند ساختار بودجه جامع به نوع و ماهیت کسب و کار بستگی دارد.

بودجه های عملیاتی و مالی

بودجه عملیاتی و مالی یکی از انواع بودجه است که شما باید بدانید که در کدام سازمان و شرکت چه اهمیتی دارد.

بودجه عملیاتی معمولاً بر هزینه‌های خرید کالاها و خدمات متمرکز است و این موارد را در جدول بودجه بررسی و پیش‌بینی می‌کند، اما بودجه مالی بر مسائل مالی مانند دارایی‌ها، حقوق صاحبان سهام و بدهی‌ها تمرکز دارد.

بودجه مخارج سرمایه

نوع دیگر بودجه، بودجه مخارج سرمایه ای است که باید با مفهوم و کاربرد آن آشنا شوید. این بودجه ابتدا فهرستی از پروژه های بلندمدت یک شرکت را تهیه و ارائه می کند و با توجه به آن پروژه ها، دارایی های ثابت صرف شده در آن پروژه ها را کنترل و بررسی می کند و بر اساس آنها بودجه را برآورد می کند.

بودجه نقدی

بودجه نقدی نوع سوم بودجه است. این مورد از نامش مشخص است و ما می دانیم که برای چه استفاده می شود. تمرکز و توجه بودجه نقدی بر برنامه ریزی و کنترل وجوه نقد سازمان و شرکت است. لازم به ذکر است که بودجه نقدی ورودی و خروجی نقدینگی را در بازه زمانی مشخص و محدود نشان می دهد.

بودجه ثابت

در ابتدا در توضیح بودجه باید بگوییم که بودجه ثابت یکی از مهمترین انواع بودجه مورد استفاده در ایران است. بودجه ثابت بر اساس سطوح ظرفیت سازمان و موسسه تنظیم و تصویب می شود. تنها مشکل بودجه ثابت این است که بر اساس شرایط فروش ثابت تنظیم شده است و در صورت تغییر شرایط انعطاف پذیر نیست. بنابراین، برنامه مدیریت فروش می تواند به مدیران در بودجه بندی کارآمدتر کمک کند.

بودجه انعطاف پذیر

یکی دیگر از مهم ترین بودجه ها، بودجه انعطاف پذیر است. بودجه انعطاف پذیر بیشترین استفاده را در بین شرکت ها دارد. این بودجه بر اساس تغییرات تجاری غیرقابل پیش بینی است. بودجه انعطاف پذیر دارای مراحلی است که شرکت ها برای پیش بینی و تنظیم بودجه از آنها استفاده می کنند.

اگر شرایط قابل اعتماد نباشد و شرکت پیش بینی کند که شرایط ممکن است تغییر کند، در این موارد، 4 شرط در بودجه انعطاف پذیر در نظر گرفته می شود که عبارتند از:

• بهینه
• محافظه کار
• بدبین
• افزایشی

بودجه جاری، پیوسته

آخرین نوع بودجه، بودجه متوالی و پیوسته است. در بودجه رول و مستمر، بودجه بر اساس اطلاعات و داده های هر فصل تنظیم می شود تا بتواند اطلاعات دقیق و منسجمی را نمایش دهد. تعدیل این بودجه به صورت مستمر انجام می شود تا در صورت وجود اشتباه در آن اصلاح شود.

فرایند بودجه ریزی

ما تمام مراحل برای رسیدن به فرآیند بودجه بندی را توضیح دادیم. لازم به ذکر است که بودجه بندی و پیش بینی بدون فرآیند امکان پذیر نیست.

فرایند بودجه بندی برای بخش ها و سطوح مختلف متفاوت است. پس نمی توانیم فرآیند خاصی را برای آن در نظر بگیریم و بر اساس آن عمل کنیم. اما به طور کلی فرآیند بودجه ریزی دارای 6 مرحله است که شامل موارد زیر است:

روند بودجه ریزی در ایران

فرایند بودجه ریزی در ایران نیز انجام می شود، اما چگونه؟ در بخش دولتی ایران، فرآیند بودجه چندین مرحله را طی می کند تا به طور دقیق و مستمر تصویب و اجرا شود. مراحل بودجه ریزی در ایران شامل 4 مرحله است که عبارتند از:

1. تهیه، تنظیم و پیشنهاد بودجه
2. تصویب لایحه بودجه

سوالی که ممکن است در اینجا برای شما پیش بیاید این است که لایحه بودجه چیست. در پاسخ باید گفت که در قانون اساسی ایران برای بودجه اصلی در نظر گرفته شده است. اصل بودجه در قانون اساسی توضیح داده است که لایحه بودجه چیست.

بر اساس اصل بودجه در قانون اساسی یا اصل 150، لایحه بودجه پیش نویس اولیه کلیه پیش بینی هاست که تهیه و تنظیم آن بر عهده دولت است.

اما در اصل دیگر، یعنی اصل 126 قانون اساسی، رئیس جمهور مسئول اصلی کل برنامه ریزی و بودجه کشور است و رئیس جمهور حق ندارد این مسئولیت را به دیگری تفویض کند. p>

1. اجرای بودجه
2. نظارت بر بودجه

کسری بودجه چیست؟

اصطلاح دیگری که ممکن است در بودجه هر کشوری اتفاق بیفتد کسری بودجه است. کسری بودجه به چه معناست؟ پاسخ به این سوال کمی آسان است و ممکن است همه شما بدانید که چه زمانی کسری رخ می دهد.

کسری بودجه زمانی رخ می دهد که هزینه ها و هزینه های دولت یا هر نهاد دیگری بیشتر از درآمد آن باشد. فقط می دانستیم کسری بودجه چقدر است. اما این مازاد و کسری بودجه دلایلی دارد و راهکارهایی برای رفع آن وجود دارد که در ادامه به تشریح آن خواهیم پرداخت.

دلیل کسری بودجه چیست؟

به نظر شما دلیل کسری بودجه چیست و چه زمانی اتفاق می افتد؟ کسری بودجه زمانی اتفاق می‌افتد که دولت یا شخصی که بودجه را تهیه و تنظیم می‌کند، بر درآمدها و هزینه‌ها نظارت و کنترل نداشته باشد.

به بیان ساده تر، وقتی کنترل و سازماندهی مناسب هزینه ها اعمال نشود، منجر به افزایش هزینه ها و در نتیجه کسری بودجه می شود. وقتی دولت کسری بودجه داشته باشد، می تواند آن را از طریق راه حل حل کند.

انواع کسری بودجه چیست؟

در پاسخ به این سوال که انواع کسری بودجه چیست، باید گفت که کسری بودجه انواع مختلفی دارد که در شرایط مختلف ایجاد می شود و مشکلاتی را ایجاد می کند. دولت می تواند با نظارت و کنترل هزینه ها از کسری بودجه جلوگیری کند.

کسری بودجه چگونه مدیریت و تامین می شود؟

قبلاً گفتیم که وقتی کسری بودجه ایجاد می شود، دولت می تواند به نحوی آن را مدیریت و تامین کند تا دچار مشکلات بزرگتری مانند تورم و… نشود.

در ایران معمولاً کسری بودجه به سه طریق حل می‌شود، اولی چند سالی است که مجلس تحریم کرده و دیگر استفاده نمی‌شود، اما هر سه راه‌حل قبلاً استفاده می‌شد.

1. استقراض از سیستم بانکی
2. انتشار اوراق بهادار
3. قرض گرفتن از خارج

اصول بودجه

ما می دانستیم که در قانون از چه اصول و انواع بودجه استفاده می شود و چه اهدافی را دنبال می کنند، اما اکنون می خواهیم توضیح دهیم که اصول بودجه چیست و چه تعداد است. بودجه دارای اصول مختلفی است که عبارتند از:

1. اصل سالانه بودن
2. اصل تعادل
3. اصل وحدت
4. اصل جامعیت
5. اصل جزئیات بودجه
6. اصل تخصیص و عدم تخصیص
7. اصل انعطاف پذیری

پیروی از اصول بودجه بندی می تواند خطر کمبود بودجه را تا حد زیادی کاهش دهد. شرکت ها انواع صنف ها، هر چقدر هم که خاص باشند، باز هم بودجه محدودتری برای برخی برنامه ها دارند. حتی گاهی به گفته

اصول بودجه ریزی

معمولاً از کلمه “اصل” برای بیان قوانین و مقرراتی استفاده می شود که تغییر ناپذیرند و تحت هیچ شرایطی قابل تغییر نیستند، اما به راحتی توسط دولت نادیده گرفته می شوند.

به همین دلیل از کلمه “اصل” برای بیان و معرفی قوانین، مقررات و معیارهای مفیدی استفاده می شود که باید در تهیه و تنظیم اصل بودجه رعایت شود.

روشهای بودجه بندی و برآورد

هنگام نوشتن بودجه، مقدار تخمینی پول به دو دسته درآمد و هزینه تقسیم می شود. هر کدام از این دو نیز به زیرشاخه های مختلفی تقسیم می شوند که بر اساس خدمات ارائه شده می باشد. اما بودجه و برآورد آن روش های مختلفی دارد که شامل موارد زیر است:

• روش سال ماقبل آخر
• روش حد میانگین ها
• روش پیش‌بینی مستقیم
• روش اندازه گیری منظم

نتیجه گیری

بودجه یک شاخص در اقتصاد خرد است که هر فرد، خانواده، گروه، جامعه و دولت می تواند از آن برای پیش بینی درآمد و هزینه های خود استفاده کند. در واقع بودجه ابزار مالی قانونگذار برای نظارت بر دولت است که نشان دهنده مشکلات فعالیت های اقتصادی دولت است.

در این مقاله مفهوم بودجه چیست را به طور کامل توضیح داده ایم و همچنین اهداف کلی تهیه بودجه، کسری بودجه، اصول و انواع بودجه را بیان کرده ایم. در پایان اگر در مورد مقاله بودجه سوال یا نظری دارید حتما با درج نظر با ما تماس بگیرید.