انواع تخفیف و نحوه ثبت آن در حسابداری

انواع تخفیف و نحوه ثبت آن

در عمل تجاری، فروشندگان ممکن است به دلایل مختلف به خریداران تخفیف دهند. به طور کلی تخفیف خرید به یکی از روش های زیر است:

1- تخفیف تجاری

تخفیف تجاری عبارت است از کاهش قیمت یک کالا نسبت به قیمت فعلی آن که توسط فروشنده به خریدار داده می شود و معمولاً به صورت درصدی از قیمت کالا تعیین می شود. فروشندگان ممکن است به دلایل مختلفی به خریداران کالای خود تخفیف بدهند، اما باید توجه داشت که معمولا برای خرید عمده تخفیف های تجاری در نظر گرفته می شود. البته باید تخفیف قائل شوند اما باید توجه داشت که تخفیف تجاری معمولی که در نتیجه چانه زنی خریدار در نظر گرفته می شود نیز نوعی تخفیف تجاری است که به آن تخفیف توافقی نیز می گویند. معمولاً تخفیف تجاری در صورتحساب منظور می شود، اما آثار آن در دفاتر حسابداری ثبت نمی شود. برای توضیح این موضوع به مثال زیر توجه کنید.

نمونه ای از تخفیف های تجاری در حسابداری

موسسه بازرگانی حمیدی در تاریخ 28/02/1392 تعداد 80 دستگاه تلویزیون را به صورت نقدی از شرکت بازرگانی صبا خریداری کرد. شرکت بازرگانی صبا قیمت هر تلویزیون را 248000 ریال اعلام کرده است اما به خریدارانی که بیش از 40 دستگاه تلویزیون خریداری کنند پنج درصد تخفیف می دهد. بنابراین قیمت هر تلویزیون خریداری شده توسط موسسه بازرگانی حمیدی 600235 ریال (12400 = 5*248000 درصد بنابراین 235600 = 12400 – 248000) محاسبه شد. با توجه به این تخفیف مبلغ 80 دستگاه تلویزیون مذکور 18848000 ریال (80*235600) می باشد که توسط مدیر موسسه بازرگانی حمیدی انجام شد در مجموع مبلغ 18840000 ریال توسط موسسه به شرکت بازرگانی صبا پرداخت گردید. این اتفاق در دفتر روزنامه موسسه حمیدی به شرح زیر ثبت شده است:

همانطور که گفته شد آثار تخفیف های تجاری در دفاتر حسابداری موسسه ثبت نمی شود. البته این تخفیف در توضیحات سند حسابداری و دفتر روزنامه قابل توضیح است.

نکته:

• معمولا برای خرید عمده تخفیف تجاری در نظر گرفته می شود.
• معمولاً تخفیف تجاری در صورتحساب منظور می شود و آثار آن در دفاتر حسابداری ثبت نمی شود.

2. تخفیف به دلیل معیوب بودن کالا و عودت بخشی از کالای خریداری شده

پس از خرید کالا، ممکن است مشخص شود که بخشی از کالای خریداری شده به دلایلی مانند معیوب بودن کالا، خرابی قبل از دریافت کالا یا عدم انطباق کالا یا نمونه فاقد کیفیت مورد توافق خریدار و خریدار است. فروشنده به عنوان مثال ممکن است موسسه ای مقداری پارچه خریداری کند و پس از خرید و انتقال آن به موسسه متوجه شود که قسمتی از پارچه خراشیده شده یا رنگ آن مناسب نیست. در این صورت خریدار می تواند تمام یا بخشی از کالای معیوب را به فروشنده برگرداند و یا از فروشنده تخفیف بگیرد. تخفیف در نظر گرفته شده در این موارد را تخفیف نقص می گویند. در دفاتر خریدار، بازگشت کالا و تخفیف ناشی از ایراد، هر دو در یک حساب به نام «بازگشت از خرید و تخفیف» در دفاتر خریدار ثبت شده است، با این توضیح که در صورت عدم سررسید عودت کالا. در صورت نقص، باید از همان بازگشت از حساب خرید ثبت شود. و از تخفیف استفاده می شود. لازم به ذکر است ماهیت حساب برگشتی از خرید و تخفیف بستانکار است. برای توضیح این موضوع به مثال زیر توجه کنید:

نمونه ای از تخفیف کالای معیوب

موسسه بازرگانی حمیدی در تاریخ 1381/03/12 مبلغ 18.700.000 ریال پارچه از شرکت بازرگانی شکوه خریداری کرد. پس از انتقال پارچه ها به موسسه بازرگانی حمیدی، مسئول کنترل کیفیت متوجه خراشیدگی برخی از پارچه ها شد. لذا طی مذاکره با مسئولین شرکت بازرگانی شکوه در تاریخ 16/03/1381 معادل 935000 ریال پارچه به فروشنده مسترد گردید و به دلیل معیوب بودن برخی از پارچه ها مبلغ 480000 ریال تخفیف داده شد. این اتفاقات در دفتر روزنامه موسسه حمیدی به شرح زیر ثبت شده است:

3. تخفیف برای پرداخت زودهنگام (خرید تخفیف نقدی)

گاهی اوقات در خرید و فروش نسیه کالا، مدت زمان مشخصی برای پرداخت معامله تعیین می شود و طرفین توافق می کنند که اگر خریدار در مدت معینی مبلغ مورد نظر را پرداخت کند، درصدی از مبلغ اجناس به عنوان تخفیف از طرف فروشندگان برای تشویق او به او داده می شود. به تخفیف در نظر گرفته شده در این موارد تخفیف نقدی می گویند. خریداران معمولا این تخفیف را برای پرداخت زودهنگام می دهند. لازم به ذکر است که ماهیت حساب تخفیفات نقدی خرید بستانکار. برای توضیح این موضوع به مثال زیر توجه کنید:

نمونه ای از تخفیف برای پرداخت زودهنگام

شرکت بازرگانی حمیدی در تاریخ 1392/04/01 اقدام به خرید کالایی به ارزش 8,500,000 ریال با اعتبار 40 روزه و 2% تخفیف در صورت پرداخت ظرف 10 روز (N/40-10/2) نمود. شرکت بازرگانی حمیدی جهت استفاده از این تخفیف مبلغ محصول مذکور را در تاریخ 1392/10/04 به صورت نقدی واریز نموده است. این اتفاقات در دفتر روزنامه موسسه بازرگانی حمیدی به شرح زیر ثبت شده است:

با این توضیح، اگر خریدار در مهلت تعیین شده برای استفاده از تخفیف که در این مثال 10 روز است، مبلغ مورد نظر را پرداخت نکند، نمی تواند از تخفیف استفاده کند و باید کل مبلغ خرید را توسط دوره تعیین شده لذا در صورتی که شرکت بازرگانی حمیدی تا تاریخ 1392/04/11 مبلغ خرید مورخ 1392/04/01 را پرداخت ننماید، نمی تواند از تخفیف در نظر گرفته شده استفاده نماید. در این صورت باید حداکثر تا تاریخ 1392/10/05 وجه کالا را به طور کامل پرداخت کند. با این توضیحات فرض کنید شرکت بازرگانی حمیدی وجه کالا را در تاریخ 1392/05/10 پرداخت کرده است. در این صورت موارد فوق در صفحه بعد در دفتر روزنامه موسسه بازرگانی حمیدی ثبت می شود:

در صورتی که خریدار در مدت زمان مشخص مبلغ مورد نظر را پرداخت نماید، درصدی از مبلغ کالا به عنوان تخفیف در نظر گرفته می شود. تخفیف در نظر گرفته شده در این موارد را تخفیف نقدی می گویند. تخفیف نقدی در حساب های خریدار در حساب تخفیف های نقدی خرید ثبت می شود.

شما می توانید با مراجعه به سایت استاد حساب از آموزش ها و دوره های متعدد این مجموعه مانند اکسل،هلو و … بهره مند شوید.